Vijf vragen over nieuwe klimaatdoelstelling China

Wat zei Xi precies?

Xi was een van vele staatshoofden die sprak op de jaarlijkse Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Vanwege de 75ste verjaardag van de VN moest dat een feestelijke bijeenkomst worden, maar Corona gooide roet in het eten en dus werd het een aaneenschakeling van opgenomen videoboodschappen.

Xi had er een echte feestrede van gemaakt en zei precies wat je op zo'n moment zou verwachten. Hij benadrukte het belang van internationale samenwerking, volkenrecht en globalisering. Xi had ook een cadeautje met een grote strik erom meegenomen: hij zei dat China uiterlijk in 2030 zou pieken met de uitstoot van broeikasgassen en ernaar streeft dat zijn land in 2060 klimaatneutraal zal zijn.

Dat eerste is in lijn met wat China eerder beloofde in 2015. Toen zei Xi dat het piekmoment 'rond 2030' zou zijn. Maar het tweede is een nieuwe en belangrijke belofte.

 

Ja, ho even. Hij zegt dat China ernaar streeft. Is dat niet een veelbetekende slag om de arm?

Dat is waar. Xi heeft in 2017 bij het World Economic Forum ook al eens zo'n speech gehouden waar iedereen toen heel enthousiast over was. Maar van zijn beloftes over economische hervormingen en het slechten van handelsbelemmeringen is vooralsnog niet bijster veel terecht gekomen.

Aan de andere kant zou het niet veel beter zijn geweest als Xi het keihard had toegezegd. Het jaar 2060 is nog ver, er kan in de tussentijd van alles gebeuren. Er zijn honderden redenen te bedenken waarom het niet zou kunnen lukken. Denk alleen maar aan de economische groei van China, die een conditio sine qua non is voor het voortbestaan van de eenpartijstaat.

Maar er zijn ook redenen te bedenken waarom China op zijn minst gaat proberen om het doel te bewerkstelligen.

 

Nou vertel het me maar. Waarom zou het China wel lukken?

De eerste reden is heel praktisch. China kampt met enorme luchtvervuiling. En nou weet ik wel dat broeikasgassen en luchtvervuiling verschillende dingen zijn. Maar die twee hebben wel met elkaar te maken. Want als je fossiele brandstoffen verbrandt krijg je allebei. De Chinese bevolking is de smog spuugzat en de overheid en de partij weten dat dondersgoed. Al jaren probeert China die vervuiling terug te dringen en slaagt daar beetje bij beetje steeds beter in.

Nergens ter wereld wordt zoveel geïnvesteerd in kerncentrales, waterkracht, windmolens en zonne-energie als in China. En nergens ter wereld wordt zoveel werk gemaakt van elektrische voertuigen. En dat is reden twee: de Chinese leiders zien in die groene en duurzame toekomst inmiddels ook een moneymaker in plaats van een kostenpost. Zij denken dat China een belangrijke fabrikant en exporteur kan worden van nieuwe, schone technologie.

Een derde reden is dat China momenteel 's wereld grootste importeur van brandstoffen is. Dat maakt de Chinese economie kwetsbaar voor prijsstijgingen, boycots of blokkades. Maar de zon schijnt voor niets! En de wind waait voor iedereen.

Tenslotte is er nog een geopolitieke reden: de Amerikaanse president Trump heeft niets met klimaatdoelstellingen en zich teruggetrokken uit het Akkoord van Parijs. Een Chinese belofte om zich wel voor het klimaat in te spannen is precies wat veel landen nu horen willen. Xi sondeert hiermee dat met China wel zaken zijn te doen. Sterker nog: dat de wereld China nodig heeft om op mondiale dossiers vooruitgang te boeken.

 

Dus jij denkt dat de grootste vervuiler te wereld erin slaagt om klimaatneutraal te worden?

Eén kanttekening: ja, China heeft de grootste uitstoot van kooldioxide, een broeikasgas dat verantwoordelijk wordt gehouden voor opwarming van de aarde. Maar China is ook het land met de meeste inwoners ter wereld. Per hoofd van de bevolking is de uitstoot van kooldioxide in Nederland hoger dan die in China. En per capita is die van een Amerikaan zelfs twee keer zo hoog als van een Chinees. Met andere woorden: de rijke en ontwikkelde landen past wel enige bescheidenheid in de discussie wie het meest vervuilend is.

Maar de belangrijkste reden waarom het misschien wel gaat lukken heb ik nog helemaal niet genoemd: omdat Xi het zegt! De grote man heeft zich aan dit doel gecommiteerd en in een land als China betekent dat iedereen een tandje bijzet: bestuurders willen hun targets halen, fabrieksdirecteuren gaan investeringen doen en wetenschappers willen slimme, nieuwe en vooral schone oplossingen bedenken. Want daarmee krijgen ze status, budget en promotie.

 

Mooi, dan rest alleen de vraag: hoe dan?

Eh ja, dat is nog wel een dingetje. Xi's belofte is helder in zijn doel, maar niet erg concreet in de uitvoering. Maar je mag aannemen dat er achter de schermen al volop is beraadslaagd over de haalbaarheid.

Waarschijnlijk krijgen we daar binnenkort meer over te horen. Volgende maand is in Beijing het plenum; dan komen de invloedrijkste partijleden bij elkaar om over de koers van de Volksrepubliek te discussiëren. Dit plenum is extra belangrijk, omdat hier het 14e vijfjarenplan voor de periode 2021-2025 wordt besproken. Daarin zal veel staan over de economische ontwikkeling van China, maar hou er maar rekening mee dat een belangrijk deel is ingeruimd voor klimaatplannen.

 

Nu je hier toch bent: op dit blog vind je de achtergronden bij het nieuws en ontwikkelingen in China. Lezen is gratis. Maar je kunt mij wel helpen door vrijwillig een donatie te doen via PayPal. 

vrijdag 25 september 2020