Streep door beursgang Ant - drie scenario's

Ant Group is een dochteronderneming van Alibaba, waar financiële diensten zijn ondergebracht. Oorspronkelijk was het een afdeling, primair verantwoordelijk voor de afhandeling van betalingen die via Alibaba's online handelsplatformen verliepen. Maar het ging in de loop der tijd steeds meer diensten aan Alibaba's enorme klantenkring aanbieden: een digitale creditcard-service, kleine leningen aan zowel particuliere als zakelijke klanten en zelfs vermogensbeheer (beleggingsproducten).

De Chinese autoriteiten vonden dat prima. Chinese staatsbanken behoren tot de grootste ter wereld, maar zij halen hun neus op voor particulieren of kleine ondernemers. Liever doen ze zaken met Chinese staatsbedrijven; die zijn altijd goed voor hun geld. Chinezen grappen weleens dat het in hun land makkelijker is om 10 miljard yuan te lenen om een autofabriek te bouwen dan 100.000 yuan om een auto te kopen. Nieuwe toetreders, redeneerde de overheid, zouden in die behoefte kunnen voorzien.

 

De grootste IPO ooit

Ant werd afgescheiden van Alibaba met als achterliggende gedachte het te zijner tijd naar de beurs te brengen om nog meer geld op te halen. De aandeelhouders van Alibaba profiteren mee, want dat bedrijf bezit een derde van Ant's aandelen. Uiteindelijk besloot Ant een dubbele beursnotering aan te vragen: eentje in Hong Kong en eentje in Shanghai. En dus niet zoals moederbedrijf Alibaba in New York. Dat heeft veel te maken met de verzuurde relaties tussen Amerika en China, die ook Chinese bedrijven in de VS kunnen raken. Maar Chinese leiders lazen er ook vertrouwen in het door politieke onrust geteisterde Hong Kong en Shanghai als China's zakelijk centrum in. Dat had de sluwe Jack Ma goed begrepen.

Nadat ook een richtprijs was vastgesteld (68,8 yuan per aandeel in Shanghai en 80 HKdollar in Hong Kong) was duidelijk dat de beursgang 37 miljard dollar in het laatje zou brengen; de grootste IPO ooit. Alibaba-oprichter Ma zou zijn vermogen vanwege zijn aandeel in Ant in één klap met 27 miljard dollar zien stijgen. Als datum voor de dubbele beursintroductie werd donderdag 5 november vastgesteld.

 

Klaar voor de start. Af!

Maar twee dagen daarvoor ging het mis. Dinsdagmiddag meldde de beurs van Shanghai plotseling dat de introductie werd opgeschort vanwege "significante veranderingen" in het toezicht op de sector. Niet veel later meldt Ant dat de beursgang in Hong Kong ook tot nader order van de baan is.

Wat is hier gebeurd? Daarover circuleren in de media twee scenario's. En ik voeg er een derde aan toe.

 

Scenario 1: Jack ook met zijn grote bek...

Op 24 oktober is er een grote conferentie in Shanghai, waar de top van het Chinese financiële sector en toezichthouders samenkomen. Ma is een van de sprekers, direct na Wang Qishan, vice-president en vertrouweling van president Xi Jinping. Waar Wang spreekt over de noodzaak van goed toezicht op de financiële sector, gaat Ma helemaal los.

"China loopt geen systeemrisico op financieel gebied, want China heeft helemaal geen systeem”, zegt hij volgens mensen die erbij waren. Chinese banken lijden onder een "pandjeshuis-mentaliteit". En hij noemt het Bazel Comité, dat wereldwijd standaarden vaststelt voor toezicht op de bankaire sector een "oude-mannenclub".

De aanwezige toezichthouders zouden over deze openlijke kritiek zo geïrriteerd zijn dat ze Ma op zijn plek willen zetten. HIj wordt samen met Ant-topmannen Jing Xiandong en Hu Xiaoming op maandag 2 november ontboden op een speciale bijeenkomst. Daar zitten hoge vertegenwoordigers van de centrale bank en andere toezichthouders al op het drietal te wachten. Ze krijgen te horen dat het toezicht op financiële dienstverleners als Ant zal worden aangescherpt. Later die dag zal een concept voor marktconsultatie worden gepubliceerd.

Dat heeft consequenties voor de bedrijfsvoering en winstgevendheid van Ant, dat begrijpen de heren Ma, Jing en Hu toch zeker wel? En dus ook voor de beleggers die op het punt staan aandelen Ant Group te kopen. Jammer, de beursintroductie kan niet doorgaan. In dit scenario -dat door veel internationale media is overgenomen- wordt Ma pootje gelicht door technocraten die laten zien wie er de baas in China is.

 

Scenario 2: Als we nog iets willen moeten we snel zijn...

Maar een ander scenario is ook mogelijk. Aanvankelijk vond de Chinese overheid de financiële services van Alibaba en concurrent Tencent prima. Maar vanwege hun enorme klantenkring zijn ze in korte tijd heel groot geworden. Wat als er iets met die bedrijven zou gebeuren? Wat gebeurt er met het geld van particulieren of ondernemingen als ze failliet gaan?

Ant loopt niet zomaar het risico om te vallen. Het heeft veel financiële risico's geheel of grotendeels ondergebracht bij honderd Chinese banken. Zij  moeten de klappen opvangen als het misgaat; Ant zorgt voor de business en strijkt daarvoor een mooie commissie op.

Maar ook als Ant niet failliet gaat zijn er risico's. Sterke geruchten kunnen ertoe leiden dat klanten hun geld allemaal tegelijk bij Ant weghalen - een digitale bankrun. Chinese autoriteiten zijn doodsbenauwd voor maatschappelijke instabiliteit. Ze moeten er niet aan denken dat honderden miljoenen Chinezen hun geld kwijt zijn.

Toezichthouders praten al jaren over strenger toezicht, maar ze realiseren zich dat ze niet met extra maatregelen kunnen komen nadat Ant Group naar de beurs is gegaan. In allerijl wordt een concept geformuleerd en geopenbaard. Twee dagen voor de beursintroductie. Net op tijd. Wel een beetje slordig voor de buitenwereld. In dit scenario acteren Chinese autoriteiten rijkelijk laat en is Ant daarvan de dupe.

 

Scenario 3: Wie niet luisteren wil...

Al jaren praten toezichthouders over beter toezicht op non-bancaire financiële dienstverleners. De risico's zijn te groot geworden. Nu Ant heeft aangekondigd naar de beurs te gaan, is het tijd de regels aan te scherpen. Een van de zaken die anders moeten, is dat de bedrijven zelf een substantieel deel van het risico lopen.

Ant draagt bijvoorbeeld maar 2% van de risico's van de leningen die het uitgeeft; de overige 98% wordt door banken gedragen. De toezichthouders redeneren dat bedrijven als Ant daardoor veel te makkelijk krediet verlenen. Zij lopen de risico's toch niet en willen zoveel mogelijk provisie scoren. Daarmee kunnen zij banken aan het wankelen brengen.

Half september verstuurt de Chinese regelgevende commissie voor het bank- en verzekeringswezen alvast een bericht uit dat er nieuwe regels aankomen. Bij een ander Chinees bedrijf, Lufax, is die boodschap luid en duidelijk binnengekomen. Het bedrijf dat beleggingsproducten verkoopt gaat in oktober naar de beurs, maar informeert potentiële beleggers tevoren dat er strengere regelgeving aankomt die gevolgen kan hebben voor de winstgevendheid.

Maar de leiding van Ant houdt zich doof. De nieuwe regels passen niet in wat de topmannen met hun bedrijf van plan zijn. Bij hoog en bij laag beweren ze dat Ant een techbedrijf is; geen financiële dienstverlener. Zelfs de naam van het bedrijf wordt snel veranderd van Ant Financial in Ant Group.

Op 24 oktober zoekt Ma de aanval. In het hol van de leeuw vertelt hij nog eens wat er in zijn ogen aan de Chinese financiële sector mis is. Het is een ouderwetse, ingeslapen boel. Techbedrijven, zoals Ant, kunnen wel voor de broodnodige innovatie zorgen. Het laatste wat die tech-entrepreneurs nodig hebben is betutteling van bankautoriteiten.

Die weten niet wat ze horen. Hebben Ma en zijn companen nog steeds niet door hoe de hazen lopen? In allerijl wordt er een corrigerend gesprek gearrangeerd. Op het hoogste niveau krijgt de Ant-leiding te horen dat zij hoe dan ook als financiële instelling zullen worden behandeld, ongeacht hoe Ant zichzelf profileert.

Maar nog steeds wil Ma van geen wijken weten. Hij vertrouwt op de politieke rugdekking die hij altijd in Beijing heeft gehad. Jack Ma, de kapitalistische lieveling van de communistische leiders! Dan volgt een telefoontje van de centrale bank aan de beurs van Shanghai. De beursintroductie mag niet doorgaan. Ant kan niets anders dan even later ook de parallelle beursintroductie in Hong Kong afblazen. In dit scenario heeft Ma tot het allerlaatste moment hoog spel gespeeld, gegokt en verloren. Hoe het ook zij, het is een spel met louter verliezers. Het vertrouwen van bedrijven en beleggers in de Chinese beurs en toezichthouders is opnieuw beschadigd.

donderdag 5 november 2020