Blogaap vlogt afl.9: Chinees porselein en Delfts Blauw
In de 16e eeuw komt er voor het eerst in groten getale Chinees porselein naar Nederland. Het is zo populair dat Nederlandse ondernemers het proberen na te maken, vertelt Jan van Campen, conservator Chinees porselein van het Rijksmuseum in de negende aflevering van Blogaap vlogt.
Chinees porselein is keramiek van hoge kwaliteit: hard, dun en spierwit. Het procedé werd al ontdekt tijdens de Song-dynastie. De VOC brengt het porselein vanuit Azië naar Nederland. Hoewel het om alledaagse gebruiksvoorwerpen gaat, zijn ze aanvankelijk in Nederland zo kostbaar dat ze vooral als sierobject worden gebruikt.
Het wordt een rage onder de rijken van die tijd. Allemaal willen ze kommen, borden en vazen om te pronken. Er worden zelfs opdrachten bij Chinese makers uitgezet, bijvoorbeeld met Hollandse tafereeltjes, familiewapens of als herdenkingsbord bij belangrijke gebeurtenissen, het zogeheten Chine de commande.
Delfts Blauw
De grote vraag en hoge prijs trekt de aandacht van Europese ondernemers. Maar zelf porselein maken blijkt nog niet zo makkelijk. Pas in 1709 lukt het de Duitser Johann Friedrich Böttger. Het geheim blijkt een kleimengsel met de soort kaolien te zijn. Hierop ontwikkelen zich door heel Europa porseleinfabrikanten, denk aan Wedgwood in Engeland. Böttger beklaagt zich erover dat concurrenten zijn personeel -en daarmee de kennis over zijn vondst- wegkopen.
In Nederland is ondertussen een andere, eenvoudiger route gekozen. Aardewerkfabrikanten gebruiken daarvoor een beproefde bakmethode. Om de producten toch op Chinees porselein te doen lijken worden ze wit geglazuurd en van blauwe motieven voorzien. Zo ontstaat Delfts Blauw. In de bloeiperiode zijn er wel honderd fabrieken in Delft en omgeving.
Zelf porselein bekijken
Topstukken van geïmporteerd Chinees porselein en Delfts Blauw zijn permanent te zien in het Rijksmuseum in Amsterdam. Tot en met 9 januari 2022 kun je in Museum Prinsenhof in Delft de tentoonstelling Jingdezhen; 1000 jaar porselein bekijken.
Nu je hier toch bent: op mijn blog vind je de achtergronden bij het nieuws en ontwikkelingen in China. Lezen is gratis. Maar je kunt mij wel helpen mijn werk te blijven doen door vrijwillig een donatie te doen via PayPal. Voor de mensen die dat al deden: bedankt!
Gerelateerde onderwerpen:
Blogaap vlogt: de Tiananmen-opstandBlogaap vlogt. Afl. 5: Opendeurpolitiek
Blogaap vlogt. Afl.6: Chinese ruimtevaart