Twee sessies: stabiliteit staat voorop in China

Terwijl de ogen van de wereld begrijperlijkerwijs op Oekraïne zijn gericht, vonden in Beijing de Lianghui, ofwel Twee Sessies plaats. Die naam is te danken aan twee grote politieke massabijeenkomsten die dan tegelijkertijd in de Grote Hal van het Volk worden gehouden: de jaarlijkse plenaire vergaderingen van het Nationale Volkscongres en de Politieke Consultatieve Conferentie.

In het Nationale Volkscongres zitten ongeveer drieduizend afgevaardigden namens het Chinese volk. Het is het grootste parlement ter wereld en op papier het hoogste orgaan in de Chinese staatsinrichting. In de praktijk worden de besluiten echter door de communistische partij voorgekookt. Er is nog nooit een voorstel afgestemd. De Politieke Consultatieve Conferentie is een adviesorgaan van de overheid en is samengesteld uit ongeveer tweeduizend Chinezen die een maatschappelijke functie vervullen in overheid, bedrijfsleven of wetenschap.

Economische groei

Hoewel we het dus niet van de politiek inhoudelijke discussie hoeven te hebben tijdens de Lianghui, is het wel het moment dat veel cijfers, beleidsvoornemens en benoemingen bekend worden gemaakt. Om die reden is het dus wel een belangrijke gebeurtenis om in de gaten te houden.

Het eerste cijfer waar reikhalzend naar werd uitgekeken was de groeidoelstelling voor de economie. Het kabinet stelt dat doel op "ongeveer 5,5 procent'. Dat is lager dan het gerealiseerde groeitempo van 2021 dat op +8,1 procent uitkwam. Dit is echter een geflatteerd cijfer; de Chinese economie nam een groeispurt na het Coronajaar 2020. Fiscale en andere stimuleringsmaatregelen voor het midden- en kleinbedrijf moeten de economie aanjagen. Net zoals het beproefde recept van investeringen in infrastructuur weer van stal wordt gehaald. Het is echter niet de bedoeling dat de staatsschuld verder stijgt.

Defensiebudget

Daarmee is China weer terug op het Nieuwe Normaal; de relatief bescheiden groeitargets van voor de Corona-crisis. Economen hadden op een nog lager target gerekend. Maar wellicht dat zij daarbij de gevolgen van de wereldeconomie van de Russische invasie in Oekraïne alvast hebben verdisconteerd, terwijl de Chinese beleidsmakers hun plannen allang aan het papier hadden toevertrouwd en de Chinese leiders de afgelopen twee weken volhouden dat het conflict niet zoveel voorstelt. Het is wel iets lager dan de opgetelde groeidoelen van de provincies, die samen op ongeveer 6 procent uitkomen.

Een ander vast punt is de defensiebegroting. Hoewel lang niet alle uitgaven voor het leger hierin zijn opgenomen, is het een goede indicatie in welke richting China's defensieuitgaven zich bewegen. Deze begrotingspost wordt voor het lopende jaar met 7,1 procent opgehoogd tot 1,45 biljoen yuan, ongeveer 200 miljard euro. Vorig jaar groeide de defensieuitgaven nog met 6,8 procent.

Energiezekerheid

Opvallend was dat de overheid nog eens benadrukte dat het voorlopig afhankelijk blijft van steenkool voor de energievoorziening. President Xi Jinping zei in een subsessie tijdens het congres dat China zich niet los kan maken van de realiteit en dat het land niet zomaar op de rem kan trappen als het gaat om zijn afhankelijkheid van steenkool. Vorig jaar waren er ernstige energieonderbrekingen. Vanwege gestegen brandstofprijzen terwijl de stroomprijs vaststaat lieten energiebedrijven hun centrales op halve kracht draaien. Mondiale ontwikkelingen maken dat China als netto-importeur van energie steeds meer geld kwijt is aan olie en gas - als dat tenminste blijft stromen. Kolen zijn goedkoop en volop aanwezig in eigen bodem.

In dit onderwerp komt duidelijk tot uiting dat China's leiders op dit moment kiezen voor stabiliteit boven ingewikkelde transities met een onzekere afloop. Wel wordt de nadruk gelegd op technologische innovaties om steenkoolgebruik wat schoner te maken. Maar het klimaat moet maar even wachten. China heeft nog even: pas in 2030 moet de piekuitstoot zijn bereikt en dan zijn er nog eens dertig jaar om klimaatneutraal te worden.

Geen eind aan reisrestricties

Het kabinet kondigde aan dat het de controles aan de grens gaat aanscherpen om de import van het Coronavirus (via mensen of goederen) tegen te gaan. Hoewel er door wetenschappers wel wordt gefilosofeerd over een eind aan het ZeroCovid-beleid van de Chinese overheid ("leren leven met het virus"), is dit een signaal dat we daar voorlopig nog niet vanaf zijn.

En dan is er nog premier Li Keqiang. Hij kondigde aan dat zijn taak er volgend jaar opzit. Dat is conform de wettelijke termijnen die er voor deze functie in China gelden (max twee termijnen van vijf jaar), maar voor de president was daarvoor eerder de wet veranderd. Dat betekent dat het Partijcongres dit najaar kan beslissen dat Xi er een termijn bij krijgt, maar dat er een nieuwe nummer twee in de Chinese hiërarchie wordt gekozen. Dat wordt interessant om te volgen, want hieruit kunnen we opmaken hoe groot de speelruimte is die Xi van de partijh krijgt. Komt er een loyalist, dan legt de partij alle ballen in Xi's mandje. Maar komt er iemand van een andere factie, dan is dit een indicatie dat de partij vasthoudt aan een systeem van interne checks and balances en de positie van Xi minder krachtig is dan wel wordt aangenomen.

Nu je hier toch bent: op mijn blog vind je de achtergronden bij het nieuws en ontwikkelingen in China. Lezen is gratis. Maar je kunt mij wel helpen mijn werk te blijven doen door vrijwillig een donatie te doen via PayPal. Voor de mensen die dat al deden: bedankt!