Kieswijzer: het BBB-programma over China

Wat valt als eerste op: de BBB wil na de verkiezingen geen regeerakkoord voor de komende vier jaar, maar een regieakkoord over hoe Nederland er in 2050 uit zou moeten zien.

China

Hoe vaak wordt China genoemd: ik turfde dertien keer.

• Langetermijnvisie opstellen met concrete acties om de afhankelijkheid van autocratische regimes, zoals China en Rusland, drastisch af te bouwen en economische bedreigingen te verminderen. De bestaande China-visie moet hierbij aansluiten en specifieker worden gemaakt.
• Maar: geen ontkoppeling; de samenwerking met Chinese kennisinstellingen en bedrijven is belangrijk voor Nederland, maar zonder dat dit ten koste gaat van onze onafhankelijkheid en soevereiniteit. 
• De Wereldhandelsorganisatie WTO moet de status van China als ontwikkelingsland herzien.
• BBB wil edelmetalen en grondstoffen vaker gaan importeren vanuit Afrika, Amerika en Australië, in plaats van vanuit China. 
• Investeren op het gebied van technologie en landbouw in Afrikaanse landen om tegenwicht te bieden aan landen als Rusland en China die strategisch relevante gebieden "koloniseren". Win-win "in tegenstelling tot de schuldenval-diplomatie van China of de huurlingendiplomatie van Rusland."
• Maakindustrie terug naar Europa brengen om afhankelijkheid van grondstoffen, productieprocessen en transportketens te verminderen.
• Verbod op de verkoop van havens, landbouwgrond en intellectueel eigendom aan Chinese bedrijven of "andere vijandige mogendheden" (Alsof er in Nederland ooit een vierkante meter landbouwgrond aan een Chinees is verkocht; FS).
• Er komt een investeringstoets om overeenkomsten met "vijandige mogendheden" zoals Rusland en China te toetsen op het gebied van economische veiligheid.
• Weerstand bieden aan "de agressie van Rusland en China" betekent volgens BBB waardering voor de rol van Nederland in het helpen van voeden van de wereldbevolking.

Geopolitiek

• Landbouw is een strategische sector. "Voedsel is het nieuwe goud van de 21e eeuw en onze vruchtbare delta is ons gouden ei" (de opstellers van het BBB-programma hebben zeker drie dagen naast Rob de Wijk gezeten; FS). 
• Behouden van essentiële productieprocessen en strategische kennis waar mogelijk in Nederland of in ieder geval in Europa om overafhankelijkheid van een enkel land of een te kleine groep landen te voorkomen.
• De enige plek van Nederland in de nieuwe wereld is in een blok van vrije landen, waar democratie hoog in het vaandel staat, zoals de VS, Japan en het VK.
• Maar: BBB gaat ongemakkelijke vriendschappen niet uit de weg. "Buitenlandbeleid is soms inconsequent, omdat de consistentie van het Nederlandse belang dat vraagt." 
• BBB is tegen de vorming van een federale EU-superstaat en wil terug naar de basis van Europese samenwerking: het hoeden van vrede en veiligheid en welvaart voor de Europeanen.
• Daarnaast is er op geopolitiek vlak noodzaak een sterk blok te vormen. Daarom Oost-Europese landen toegang geven tot de Unie.
• Nederland levert evenredige en effectieve steun voor de verdediging van Oekraïne samen met NAVO-bondgenoten, 
• Wettelijke verankering dat  Nederland minimaal 2% van het BNP aan Defensie besteedt vanaf 2025.
• Nederland moet zelf munitie en militaire voorraden produceren.

Open economie

• Nederland heeft als vruchtbare delta "een morele verantwoordelijkheid om voedsel te produceren". Export is wat de BBB betreft geen vies woord, maar noodzaak: het wereldwijd ruilen van goederen.
• Invoeren van een ambitieuze industriepolitiek, ter ondersteuning van sectoren en bedrijven waarmee we in Nederland wereldwijd vooroplopen.
• Bescherming van cruciale sectoren, zoals voedsel, water en hoogwaardige chips, om te voorkomen dat deze bedrijvigheid uit Nederland vertrekt. 
• Schaarste op de woningmarkt "dwingt" de BBB migratie te beperken. Instroom van buitenlandse studenten en expats omlaag. Buitenlandse werknemers en studenten die een meerwaarde hebben voor de Nederlandse economie zijn alleen welkom als er voldoende huisvesting is.
• Minimaal evenveel investeren in de uitbreidingsmogelijkheden voor Nederlandse bedrijven als in het verbeteren van het vestigingsklimaat voor buitenlandse bedrijven. 
• De belastingvrijstelling voor expats gaat voor iedereen gelden: huidige toeslagenstelsel afschaffen en vervangen door een systeem waarbij  de eerste 30.000 euro inkomen voor werknemer en werkgever belasting- en premievrij is.

Opmerkelijk: de BBB zet China en Rusland op gelijke hoogte: een vijandelijke staat.

Conclusie: Dat de BBB een partij van de boeren was, mag bekend worden verondersteld. In die zin is de aandacht voor de regio en noaberschap begrijpelijk. Maar het BBB-programma is ook geschreven met het oog op ondernemers, met name in het MKB. Vanuit dat perspectief is de stiefdochterlijke behandeling van het onderwerp buitenland (EU, handel) weer slecht te begrijpen. BBB ziet het buitenland vooral als afzetmarkt van landbouwproducten.

Volgende keer: het NSC.