Quick scan: Palestijns akkoord op Chinees initiatief
Dinsdag werd bekend dat veertien Palestijnse groepen, waaronder Hamas en Fatah, een akkoord hebben getekend om de onderlinge strijdbijl te begraven en hun eenheid te versterken. De groepen waren in Beijing bijeen op uitnodiging van de Chinese regering en onder voorzitterschap van de minister van buitenlandse zaken Wang Yi. Waar op te letten (vanuit het perspectief van China's rol op het wereldtoneel)?
1) China is allang op de achtergrond in het Midden-Oosten actief, er is een speciale gezant die onvermoeibaar vliegtuigtrap op, vliegtuigtrap af de regio afreist. Ook waren Netanyahu en Habbas regelmatig te gast bij Xi Jinping. De Chinese bemoeienis komt dus niet uit de lucht vallen.
2) Eerst zien dan geloven dat het akkoord ook daadwerkelijk iets oplevert, natuurlijk. Maar toch is dit al een diplomatiek succesje voor China.
3) China kan zich internationaal profileren als vredestichter en bemiddelaar. Een positie die voorheen doorgaans door Westerse landen werd vervuld. Het onderstreept de veranderende verhoudingen in de internationale politiek en biedt tegenwicht aan het narratief dat China zich steeds agressiever opstelt en de spanningen verhoogt.
4) China verstevigt zijn reputatie en invloed in het Midden-Oosten, na de eerdere deal Saoedi-Arabië en Iran. Het Westen daarentegen verliest aan invloed in de regio, versneld door onvoorwaardelijke steun voor Israël in de Gaza-oorlog.
5) Opgelet: de VS halen geen olie meer uit het Midden-Oosten. Voor de EU zijn Irak en Saoedi-Arabië nog wel leveranciers, wiens belang is toegenomen doordat wij geen olie uit Iran en Rusland meer willen.
6) China krijgt bovendien de handen op elkaar in het Mondiale Zuiden, doordat het laat zien een alternatief te bieden voor een wereldorde die door het Westen wordt geregisseerd.
7) China zet zijn geopolitieke rivalen een hak met de oproep voor een VN-conferentie, uitvoering van VN-resoluties en "alternatief voor bevooroordeelde Amerikaanse bemoeienis." De druk op Israël en zijn bondgenoten wordt groter. Zuurstof voor een tweestatenoplossing.
8) Voor iedereen die altijd beweert dat China de bestaande instituties wil afbreken: let op hoe hier een rol voor de VN wordt benadrukt.
9) Nogmaals, het is veel te vroeg om van een doorbraak te spreken. Maar er is heel slim door China van het momentum gebruik gemaakt en vooralsnog is iets bereikt dat weinigen voor mogelijk hadden gehouden: een begin van overeenstemming tussen Hamas en Fatah.
