Quick scan: dreigende handelsoorlog EU en China

1) Het is geen toeval dat China dit onderzoek start. Het volgt een dag nadat de Europese Commissie aankondigde het plan door te zetten importheffingen voor Chinese elektrische voertuigen te gaan heffen.

2) Dit volgt een patroon van actie en reactie, wat we eerder ook zagen bij andere aangekondigde Europese onderzoeken naar oneerlijke Chinese concurrentie. Zo reageerde China met een onderzoek naar Europees varkensvlees direct nadat de EU aankondigde onderzoek te gaan doen naar oneerlijke Chinese concurrentie op het gebied van EV's en windmolens.

3) Tot niet zo lang geleden vonden we het prima dat China lekker goedkope spulletjes -al dan niet met subsidie, belastingvoordelen of andere voordeeltjes- leverde. Maar nu er steeds vaker hoogwaardige technolgie uit dat land komt, worden politici onrustig. Tast Chinese concurrentie ons verdienmodel aan en leidt dat tot banenverlies?

4) Chinese ambtenaren hebben hun huiswerk gedaan. Er ligt een Beijing een lijst klaar hoe te reageren op Europese maatregelen.

5) Het is geen toeval dat de landbouwsector is uitgekozen. Het geeft het signaal af dat er misschien sectoren zijn waarin China zijn industrie steunt, maar dat er evengoed andere sectoren zijn waarvoor in Europa hetzelfde geldt.

6) Bovendien luidt een gezegde onder diplomaten: in ieder land graast wel een koe in de wei. Met andere woorden: met landbouw kun je in theorie ieder land treffen; zelfs heel gekalibreerd. Frankrijk en Spanje zijn op het gebied van varkensvlees en zuivel in potentie het meest kwetsbaar.

7) Melkpoeder valt niet onder het dumpingonderzoek. Geen toeval; er zijn meerdere Chinese fabrikanten die in Europa melkpoeder produceren. Meevallertje voor Nederland.

8) China is een netto-importeur van voedsel; in die zin lijken de onderzoeken een ongelukkige keus. Echter, voedsel kun je op de wereldmarkt overal kopen. Met andere woorden: anders dan weleens gedacht geeft voedsel geen leverage omdat er makkelijk alternatieve leveranciers zijn te vinden.

9) In Brussel klinken signalen dat men de uitkomst van het Chinese onderzoek met vertrouwen tegemoet ziet. In het verleden zijn er vaker beschuldigingen van oneerlijke concurrentie succesvol afgeweerd. Inkomenssteun is geen produktsubsidie, stelt men.

10) Daarbij gaat men gemakshalve aan twee elementen voorbij: het arbitragemechanisme van de WTO ligt op zijn gat. En als het echt politiek wordt gaat het niet om regeltjes, maar om het recht van de sterkste.

11) Is een handelsoorlog te voorkomen? Dat denk ik wel, maar daar is politieke wil voor nodig. China zegt open te staan voor gesprekken. En vooralsnog geeft ze alleen een schot voor de boeg. Van concrete handelsbelemmeringen is nog geen sprake. Ook met de omvang van het onderzoek lijkt China vooralsnog te de-escaleren. De economische betekenis van de export van varkensvlees en zuivel naar China is kleiner dan die van EV's van China naar de EU.

12) De grote vraag is of er in de EU voldoende politieke wil bestaat. Volkomen zonder grond zijn Europese klachten over oneerlijke Chinese handelspraktijken ook niet. Er is lang in Brussel onderhandeld over instrumenten om daar een vuist tegen te maken. Nu die keutel weer intrekken lijkt daarom niet waarschijnlijk.

13) Waar het op aankomt is docering. Zijn Europese importheffingen terecht en evenredig, of zijn ze alleen bedoeld om Chinese concurrentie kalt te stellen (vergelijk de Amerikaanse heffingen van 100% op EV's Made in China)?

14) Een handelsoorlog is te voorkomen als Europese maatregelen goed worden gemotiveerd en in verhouding met het concurrentienadeel zijn. Ook dan zal China wel iets terugdoen om gezichtsverlies te voorkomen, maar hoeven we niet in een negatieve spiraal terecht te komen.

Wil jij iets voor mij doen?: op mijn blog vind je de achtergronden bij het nieuws en ontwikkelingen in China. Lezen is gratis. Maar je kunt mij helpen mijn werk te blijven doen door vrijwillig een donatie te doen via PayPal of met creditcard. Voor de mensen die dat al deden: bedankt!