Quick scan: Turkije vraagt lidmaatschap BRICS aan

1) BRICS is het acroniem van de vijf landen die besloten samen te werken op economisch gebied: Brazilië, Rusland, India, China (in 2009) en de S is van de Engelse woord voor Zuid-Afrika (vanaf 2010).

2) De term BRICS is overigens ouder en wordt toegeschreven aan Jim O'Neill van Goldman Sachs, die hem in 2001 al gebruikte in een boek over snel groeiende economieën.

3) Dit jaar sloten Egypte, Ethiopië, Iran en de Verenigde Arabische Emiraten zich bij BRICS aan. Argentinië zou dat ook doen, maar na een regeringswissel trok dit land zijn aanvraag in.

4) Samen vertegenwoordigen de negen BRICS-leden 45% van de wereldbevolking en 28% van de wereldeconomie.

5) Maleisië en Azerbeidzjan hebben al een aanvraag om lid te worden ingediend. Turkije voegde zich deze week daarbij. 

6) BRICS is vooralsnog vooral een praatclub over economische ontwikkeling. Dat neemt niet weg dat vertegenwoordigers van die landen elkaar regelmatig zien, standpunten uitwisselen en op het wereldtoneel samen diplomatiek optrekken als dat zo uitkomt.

7) Er zijn wel allerlei plannen: een alternatief voor SWIFT dat internationaal bankieren mogelijk maakt, een alternatieve munt en een glasvezelnetwerk dat de lidstaten direct (lees: zonder spionage van de VS) met elkaar verbindt. Dit zijn allemaal ideeën om als alternatief voor door het Westen opgezette en beheerde initiatieven te dienen en waarvan de lidstaten menen dat het Westen ze gebruikt om macht en invloed uit te oefenen.

8) Het enige initiatief dat echt van de grond is gekomen is een BRICS-bank dat in krediet voorziet voor economische ontwikkeling zoals infrastructuur. In 2014 is daarvoor de New Development Bank opgericht.

9) Onder president Xi Jinping heeft BRICS aan betekenis gewonnen. Hij ziet hierin een platform om China's invloed in de wereld te versterken. China positioneert zich daarmee als belangenbehartiger van het Mondiale Zuiden. BRICS kan daarmee als tegenhanger van de G7 worden gezien, de club van grote geïndustrialiseerde Westerse landen.

10) Valkuil voor China is dat BRICS zich als uitgesproken anti-Westers opstelt. De meeste landen -behalve Rusland en Iran- willen juist ongebonden blijven en niet gedwongen kiezen tussen de VS en China.

11) Dat Turkije zich wil aansluiten valt op. Het land is al sinds 1999 aspirant-lid van de EU en een strategisch belangrijke lidstaat van de NAVO.

12) President Erdogan geeft hiermee een belangrijk signaal aan het Westen af: hij kan zijn eitjes ook in een ander mandje leggen.

13) Waar op te letten: dat Turkije lid wil worden van BRICS is misschien een veelzeggend signaal, maar zal niet veel praktische consequenties hebben. Maar dat Turkije ook overweegt lid te worden van de Shanghai Samenwerkingsorganisatie doet alarmbellen rinkelen. Ook al stelt de onderlinge bijstand op het gebied van veiligheid en defensie in de SSO niet veel voor; als Turkije hier deel van zou gaan uitmaken kan dat veiligheidsrisico's voor de NAVO met zich meebrengen.

Je kunt mij eenvoudig helpen: op mijn blog vind je de achtergronden bij het nieuws en ontwikkelingen in China. Lezen is gratis. Maar je kunt mij helpen mijn werk te blijven doen door vrijwillig een donatie te doen via PayPal of met creditcard. Voor de mensen die dat al deden: bedankt!