Quick scan: Trump en China

1) Na WO II probeerde de Amerikaanse regering tevergeefs te bemiddelen bij de Chinese burgeroorlog tussen de communisten en nationalisten. De laatsten verloren en in 1949 werd de Volksrepubliek China uitgeroepen.

 

2) De Amerikanen weigerden de nieuwe (door de Sovjet-Unie gesteunde) staat te erkennen. In plaats daarvan steunden ze de naar Taiwan gevluchte regering van de Republiek China.

 

3) In 1954 werd het Wederzijdse Defensieverdrag tussen de VS en de Republiek China gesloten. Daarin beloofde de VS Taiwan militair bij te staan in het geval van een Chinese invasie.

 

4) In de Korea-oorlog stonden Chinese en Amerikaanse troepen tegenover elkaar. Een Westerse alliantie kwam Zuid-Korea te hulp na een Noord-Koreaanse inval. Die interventie was zo succesvol dat Mao Chinese ‘vrijwilligers’ stuurde om te voorkomen dat Noord-Korea onder de voet werd gelopen.

 

5) Na de breuk tussen de Sovjets en Chinezen (het Rode Schisma) zagen de VS mogelijkheden om verder een wig te drijven tussen de communistische broedervolken.

 

6) In 1972 werd deze détente bevestigd met een bezoek van toenmalig president Nixon aan China. Toch zou het pas tot 1979 duren voordat de VS de Volksrepubliek formeel erkenden.

 

7) Daarvoor moest het wederzijdse defensieverdrag met Taiwan worden verbroken. Op aandringen van het Congres werd wel de minder vergaande Taiwan Relations Act aangegaan, waarin de VS zich verplichten Taiwan van voldoende militaire middelen te voorzien om zich te kunnen verdedigen.

 

8) Onder verschillende Amerikaanse presidenten zijn de verhoudingen met China pragmatisch. Iedere president na Nixon, met uitzondering van Jimmy Carter, bezocht de Volksrepubliek.

 

9)  Onder Barack Obama werd een recordaantal bilaterale overeenkomsten gesloten, ondanks zijn Pivot to Asia.

 

10) Tijdens zijn vorige presidentschap (2017-2021) leek Trump af te koersen op een deal met China om het handelstekort te verkleinen. Hij en president Xi Jinping ontmoeten elkaar meermaals. In 2017 ontving Trump Xi in Mar-a-Lago; zes maanden later was er een tegenbezoek (afbeelding).

 

11) In 2018 kantelde de stemming en begon de Trump-regering een fel anti-Chinese koers te varen. Huawei-topvrouw Meng Wanzhou werd op Amerikaans verzoek in Canada aangehouden en importheffingen op Made in China werden afgekondigd.

 

12) Dit had in zoverre effect, dat er onderhandelingen werden geopend. Begin 2020 werd een eerste fase handelsovereenkomst gesloten.

 

13) Maar de bilaterale relatie verzuurde desondanks verder. Met als dieptepunt een ordinaire ruzie over de oorsprong van de Covid-pandemie.

 

14) Hoewel China een aantal maatregelen nam om Amerikaanse import te vergemakkelijken en staatsbedrijven actief Amerikaanse producten kochtten, zijn de afgesproken doelstellingen nooit gehaald.

 

15) De regering Biden heeft de heffingen nooit teruggedraaid. Ook nam het verschillende maatregelen om Chinese bedrijven te dwarsbomen en China’s technologische ontwikkeling af te remmen. Aanvankelijk met als argument mensenrechten en nationale veiligheid, maar uiteindelijk openlijk protectionistisch van aard. Bovendien werd geprobeerd (af te dwingen) dat bondgenoten hetzelfde zouden doen.

 

16) Hoe nu verder? Het meest waarschijnlijke is dat Trump zijn belofte nakomt nog hogere importheffingen in te voeren. Hij zegt dat Chinese bedrijven Amerika afzetten en dat importtarieven een geschikte manier zijn om dat te compenseren (in werkelijkheid betalen Amerikaanse consumenten de rekening en jaagt het de inflatie verder aan).

 

17) Gezien het anti-Chinese sentiment in de Amerikaanse politiek, lijkt het waarschijnlijk dat Trump hiervoor op brede steun op Capitol Hill kan rekenen. Hier overheerst het gevoel dat China een bedreiging vormt voor Amerikaanse hegemonie in de wereld en dat dit ten koste van alles moet worden voorkomen.

 

18) Echter, Trump is onvoorspelbaar en overtuigd dat hij alle wereldproblemen weenvoudig en snel kan oplossen door een goede deal te sluiten. Hij ziet zichzelf immers als de man die deals sluiten tot kunstvorm heeft verheven.

 

19) Ik kijk in deze context met belangstelling naar de rol van Elon Musk. Hij heeft grote zakelijke belangen in China en bezocht daarom regelmatig dat land waar hij op hoog niveau werd ontvangen. In april nog door premier Li Qiang.

 

20) Wat je er verder ook van denkt, Musk heeft het oor van de aankomende president. Hij financierde zijn campagne, stond samen met hem op het podium om kiezers toe te spreken en bracht als een van weinige vertrouwelingen met Trump de verkiezingsavond door op Mar-a-Lago.

 

21) Musk is niet iemand die snel tegen zijn eigen belangen ingaat en Trump is meer transactioneel dan ideologisch gedreven. Het zou dus evengoed kunnen dat er nieuwe onderhandelingen met China komen. Met, wie weet, een nieuwe handelsdeal in het verschiet.

 

22) Op Taiwan is er alle reden extra wantrouwig te zijn. Musk heeft eerder gezegd dat Taiwan onderdeel van de Volksrepubliek uitmaakt. En zijn bedrijf SpaceX suggereerde aan zijn Taiwanese toeleveranciers dat ze productie beter van het eiland konder verplaatsen.

 

23) Het is allemaal speculatief. We weten niets zeker. Waarschijnlijk weet Trump het zelf ook nog niet. Juist deze onzekerheid noodzaakt de EU om zijn eigen plan te trekken en vóór 6 januari helder te hebben wat het zelf wil en dat aan de Amerikaanse regering duidelijk te maken.

 

 

Wil je mij helpen?: op mijn blog vind je de achtergronden bij het nieuws en ontwikkelingen in China. Lezen is gratis. Maar je kunt mij helpen mijn werk te blijven doen door vrijwillig een donatie te doen via PayPal of met creditcard. Voor de mensen die dat al deden: bedankt!

vrijdag 8 november 2024