Vijf vragen over optredens Shen Yun in Nederland

Wat is er aan de hand?

In januari en februari treedt een dansgezelschap van Shen Yun in totaal twaalf keer op in Den Haag, Amsterdam en Groningen. De voorstellingen bestaan uit meerdere dansscènes, gebaseerd op Chinese klassieke cultuur en literatuur. De decors worden op een scherm geprojecteerd -wat een beetje goedkoop aandoet-, maar de optredens worden daarentegen muzikaal begeleid door een live spelend orkest.

 

Klinkt goed. Maar wat heeft dat met Falun Gong te maken?

Het zijn ook mooie voorstellingen. Ik heb twee jaar geleden een Shen Yun-show bekeken en artistiek is het dik in orde. De Shen Yun Performing Arts Company is in 2006 opgericht en komt voort uit de in China verboden Falun Gong-beweging.

De dansers worden opgeleid in het Dragon Springs Falun Gong-complex in de Hudsonvallei in de staat New York. Volgens de eigen website zijn de medewerkers allen beoefenaars van de Falun Gong meditatietechnieken. Sommigen zouden zelf in China vanwege hun overtuiging zijn vervolgd of hebben familieleden waarbij dat het geval is.

 

Volgens Shen Yun probeert het communistische regime de tradities waar de voorstellingen op gebaseerd zijn te vernietigen. Ook de titel van de shows 'China van voor het communisme' verwijst naar een idyllisch voorgestelde periode (al was het Keizerrijk voor gewone Chinezen bepaald geen onbezorgde tijd). 

Volgens de website wordt in iedere show tenminste één dansscène gewijd aan de vervolging van Falun Gong-leden in China. In de show die ik zag dansten een jongen en meisje in het geel (de kleur van Falun Gong) onbekommerd, totdat de muziek opeens dreigend werd en het toneel half duister.

Dansers in groene Mao-pakken met hamer en sikkel kwamen het podium op, waarna in zwarte lange jassen geklede dansers de twee vastpakten, scheidden en ketenden. Daarna betraden in het wit geklede dansers het podium met een koelbox met een rood kruis erop, refererend aan de beschuldiging dat het communistische regime Falun Gong-leden niet alleen vastzet, maar hen ook van hun organen berooft.

 

Help even, wat is Falun Gong ook alweer?

Het is een spirituele beweging, begin jaren '90 in China geïntroduceerd door Li Hongzhi en ook wel Falun Dafa genoemd. Hij baseerde zich deels op bestaande stromingen, als het taoïsme en boeddhisme. De kern is zelfverbetering door studie, lichamelijke oefeningen en meditatie.

Li's methode sloeg aan in China en wist tientallen miljoenen volgers te vergaren. De Chinese overheid werd wantrouwig jegens deze goed georganiseerde organisatie, bestempelde deze als gevaarlijke sekte en begon Falun Gong tegen te werken.

Toen in april 1999 in een lokaal partijtijdschrift een negatief artikel over Falun Gong verscheen, gingen aanhangers in Tianjin de straat op om te demonstreren. Daarbij werden meerdere personen aangehouden. Toen vervolgens aanhangers voor hun vrijheid gingen demonstreren, greep de oproerpolitie in.

 

Enkele dagen later al organiseerde Falun Gong een protest in Beijing voor de ingang van het regeringscentrum Zhongnanhai. Hierbij kwamen naar schatting 10.000 demonstranten opdagen en ook in andere steden waren kleinere protesten. De Chinese overheid schrok zich een hoedje van dit grote en in korte tijd georganiseerde protest en meende dat Falun Gong met zijn grote aanhang een potentieel gevaar voor de eenpartijstaat vormde.

Falun Gong werd daarop verboden en aanhangers vervolgd. Oprichter Li week uit naar de Verenigde Staten en begon daar een organisatie in ballingschap. Die is zeer goed georganiseerd en inmiddels met eigen mediakanalen actief in 35 landen in 22 verschillende talen die een zeer kritische toon aanslaan ten aanzien van de communistische partij.

 

Het lijkt erop dat de Shen Yun-shows een heuse money maker zijn voor de Falun Gong-organisatie. Er zijn inmiddels acht Shen Yun-gezelschappen die tegelijkertijd over de wereld trekken.

Het is natuurlijk geen goedkope productie om te maken, maar hoe meer er opgetreden wordt, hoe rendabeler het wordt. Reken maar even mee: in totaal acht dagen tijd worden in Nederland 12 voorstellingen in grotere zalen opgevoerd. Met een gezamenlijke capaciteit van 22.000 stoelen en ticketprijzen vanaf 80 euro heb je het dan over een potentiële omzet van minimaal 1,8 miljoen euro. In totaal telde ik op de Shen Yun-website 50 speelsteden alleen al in de maand januari.

 

Dat zullen de partijleiders in Beijing niet leuk vinden.

Klopt. En zo kom ik via deze lange omweg bij de controverses rond Shen Yun uit die weer uit drie delen bestaan. Ten eerste de tegenwerking vanuit de Chinese overheid. Ten tweede de politieke draai die de Falun Gong-organisatie in de VS maakte. En ten derde de recente rechtszaak tegen Falun Gong-management in de VS en ophef over de werkomstandigheden bij Shen Yun.

Volgens Shen Yun probeert de Chinese overheid actief optredens in het buitenland onmogelijk te maken. Toen Shen Yun in 2018 in het Nieuwe Luxor in Rotterdam zou optreden, werd het theater door de Chinese ambassade gevraagd het dansspektakel af te blazen. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken liet desgevraagd weten vooralsnog geen signalen uit de drie speelsteden te hebben gekregen dat dit jaar ook is geprobeerd dat te bewerkstelligen.

 

Falun Gong-media zijn altijd conservatief, maar vooral zeer anti-CCP geweest. In 2016 maakten zij een politieke ruk naar rechts en begonnen Trump actief te steunen (en zijn politieke tegenstanders zwart te maken). Dit ging gepaard met een grote advertentiecampagne op Facebook, die miljoenen lezers trok naar voorheen betrekkelijk marginaal bestaan leidende media als Epoch Times. Op enig moment werd Epoch Times van Facebook geweerd, omdat zij gebruikt maakten van valse accounts en onvoldoende transparant was over de afzender van (politieke) posts.

Anti-CCP zijn of pro-Trump is niet verboden. Witwassen wel. In juni maakte het Amerikaanse Ministerie van Justitie bekend dat Epoch Times zou hebben geprofiteerd van een groot witwasoperatie met de omvang van 67 miljoen dollar. De fraude -gepleegd met gestolen identiteiten waarmee debetkaarten werden gekocht- zou volgens de openbaar aanklagers zijn bedacht en uitgevoerd onder leiding van Guan Weidong (ook wel Bill Guan), de financieel directeur van Epoch Times.

 

En of dat nog niet genoeg was kwam The New York Times in augustus met een serie artikelen over de werkomstandigheden bij Shen Yun. Volgens oud-medewerkers zouden zij minder salaris ontvangen dan waar zij wettelijk recht op hebben, teveel uur achtereen moeten werken en bij blessures op tournee gedwongen worden door te werken. 

 

Hoe reageert Shen Yun op die beschuldigingen?

Die ontkennen zij ten stelligste. Zij beweren dat de Chinese Communistische Partij achter negatieve publicaties zit en dat sommige Westerse journalisten zich daarvoor laten lenen.

Over de beschuldiging van witwassen publiceerde Li Hongzhi overigens een interessant commentaar op de site van Epoch Times: "Je zou denken dat het vechten tegen vervolging door de CCP moeilijk is zonder fondsen, dat je daarom geld zou willen verdienen en dat de Amerikaanse regering begripvol zou zijn als daarbij iets niet helemaal goed gaat. Maar dat is blijkbaar verkeerd gedacht."

*) De Falun Gong Stichting Nederland is meermaals benaderd voor een toelichting, maar antwoordde helaas niet op mijn vragen.

 

 

Op de valreep van dit jaar: op mijn blog vind je de achtergronden bij het nieuws en ontwikkelingen in China. Lezen is gratis. Maar je kunt mij helpen mijn werk te blijven doen door vrijwillig een donatie te doen via PayPal of met creditcard. Voor de mensen die dat al deden: hartelijk bedankt!

dinsdag 24 december 2024