
Quick scan: verkoop havenactiviteiten Hutchison

Het lijkt er niet op dat vandaag nog het miljardencontract wordt ondertekend waarmee CK Hutchison het grootste deel van zijn havenactiviteiten verkoopt aan een consortium van Amerikaanse bedrijven. Maar betekent uitstel ook afstel? Een paar kanttekeningen.
1) Begin maart maakte CK Hutchison bekend dat het met een consortium onder leiding van de Amerikaanse vermogensbeheerder BlackRock onderhandelt over de verkoop van zijn havenactiviteiten buiten China. Met de overeenkomst is het bedrag van een kleine 20 miljard dollar gemoeid.
2) De aandacht richtte zich op twee terminals aan beide zijden van het Panamakanaal, maar de deal is veel groter en omvat naast de activiteiten in Panama nog 43 haventerminals in 23 verschillende landen. Ook in Rotterdam.
3) CKH is een in Hongkong gevestigd bedrijf met een grote baaierd aan verschillende activiteiten in onder meer retail, transport en telecommunicatie. Het bouwde in decennia een vooraanstaande positie in containerhavens over de hele wereld op.
4) CKH meldde op 4 maart dat het een venster van 145 dagen had afgesproken waarin het op exclusieve basis met BlackRock onderhandelt over de verkoop van de havenactiviteiten. De partijen dachten toen nog dat zij er op 2 april wel uit zouden zijn.
5) Naarmate die datum naderde gonsde het van de geruchten dat de contractondertekening niet door zou gaan. Dat kan verschillende redenen hebben: het is een omvangrijke deal met gevolgen in verschillende landen. Misschien zijn de advocaten er nog niet helemaal uit, is er onenigheid over de waardebepaling of moeten regeringen van de landen waar die havens liggen nog toestemming geven.
6) Maar misschien ligt het antwoord wel dichtbij Hongkong: in Beijing. De deal komt op een moment van grote geopolitieke spanningen, waar de exploitatie van het Panamakanaal door president Trump op scherp is gezet. Hij zei -ten onrechte- dat het kanaal onder Chinese controle staat en dat Chinese militairen er de dienst uitmaken.
7) Trump claimde de deal in zijn State of the Union als zijn succes: het kanaal zou weer in Amerikaanse handen komen. Onzin natuurlijk; de terminals in Balboa en Cristobal zijn maar twee van in totaal vijf containerterminals aan beide uiteindes van het kanaal.
8) Bovendien is BlackRock wel een in Amerika gevestigde vermogensbeheerder, maar komt het geld van over de hele wereld. Ook Nederlandse pensioenfondsen laten beleggingen beheren door BlackRock.
9) Het lijkt er sterk op dat zowel CKH als BlackRock elkaar uit bedrijfseconomische redenen hebben gevonden. De eerste ziet toenemend wantrouwen jegens Chinese investeringen in infrastructuur en voorziet een einde aan ongebreidelde globalisering. BlackRock daarentegen ziet in havenactiviteiten een gestaag renderende belegging. En misschien is het voor een Amerikaans consortium momenteel wel gemakkelijker wereldwijd havens te exploiteren dan voor een Chinees bedrijf.
10) Maar de kwestie Panamakanaal maakt de deal politiek. De Chinese overheid lijkt in zijn maag te zitten met de verkoop. Zij sondeerde via staatsmedia dat de deal een slecht idee is. De krant Ta Kung Pao noemde de verkoop zelfs verraad.
11) Alsof dat nog niet genoeg was bracht de Chinese monopoliewaakhond vrijdag naar buiten dat zij een onderzoek start naar de verkoop. Omdat de havenactiviteiten worden gesplitst in een Chinees en een non-Chinees deel zal de marktdominantie eerder af- dan toenemen. We moeten dit daarom vooral als een signaal zien dat de Chinese overheid bij de deal betrokken wil worden.
12) De werkelijke reden van Beijings bezwaren moeten we eerder zoeken in de precedentwerking van de deal. Als de indruk wordt gewekt dat Chinese bedrijven capituleren onder Amerikaanse druk is het hek van de dam. Dan zijn Chinese multinationals vogelvrij. Precies dezelfde reden waarom Beijing tegen een afgedwongen verkoop van TikTok is.
13) Hoe nu verder? Formeel heeft de Chinese overheid niets over de verkoop te zeggen. Echt ingrijpen is onaantrekkelijk: hoe meer de overheid zich ermee bemoeit, hoe meer de indruk wordt gewekt dat buitenlandse investeringen China's belangen dienen. Het zal het wantrouwen jegens Chinese investeringen in strategische infrastructuur verder aanjagen.
14) Waarschijnlijk wordt gehoopt dat de CKH-leiding doet wat veel Chinese bedrijven doen: vrijwillig meebewegen met wat Beijing wil. Maar daar lijkt het nog niet op, want CKH en BlackRock zouden nog in gesprek zijn en is van afstel geen sprake.
15) Een andere optie is tijd winnen. Het is volstrekt onduidelijk hoe de verhoudingen tussen Washington en Beijing zich de komende tijd gaan ontwikkelen. Als die verder verzuren, zal Beijing de hakken in het zand zetten. Verkoop van de havens (en TikTok) is dan ondenkbaar.
16) Maar als er een akkoord komt is de druk van de ketel. Dan is inschikkelijkheid zonder gezichtsverlies mogelijk. Dat moet dan wel een Grand Bargain zijn. Beijing is niet van plan iedere keer over een andere casus over terugkerende Amerikaanse dreigementen te onderhandelen.
Gerelateerde onderwerpen:
Blogaap Vlogt 11: Nixon ReverseQuick scan: Xi heeft veel te winnen bij snel einde Oekraïne-oorlog
Vijf vragen over mogelijk verbod op TikTok in VS