Quick scan: kiezen tussen VS of China

1) Afgelopen dinsdag onthulde The Irish Times dat de Amerikaanse minister van handel Howard Lutnick tegen de Ierse vice-premier Simon Harris heeft gezegd dat landen die een handelsakkoord met de VS willen sluiten zich moeten distantiëren van China.

2) Daarna kwamen Politico en de Financial Times met vergelijkbare verhalen. Politico schreef dat de VS Aziatische landen lagere importtarieven wil berekenen als zij geen Chinese onderdelen of halffabrikaten gebruiken. FT dat Europese landen zouden moeten kiezen tussen ofwel Amerikaanse, ofwel Chinese technologie.

3) Er is onduidelijkheid wat Trump denkt te bereiken met de importheffingen die hij de voorbij weken afkondigde: maakindustrie terughalen naar de VS, inkomsten genereren om belastingverlaging te bekostigen of landen dwingen de handelsbalans in evenwicht te brengen door meer Amerikaans product af te nemen.

4) Nu lijkt daar een vierde rationale bijgekomen: China economisch isoleren. Waarbij het de vraag is of het een methode is om China aan de onderhandelingstafel te dwingen, of dat het bedoeld is de wereld te ontkoppelen in twee economische blokken.

5) Er zullen weinig regeringen zijn die de vraag eenvoudig kunnen beantwoorden. Een keus voor de één of de ander; het doet allebei pijn. Het is alsof je een drummer vraagt of hij liever zijn rechter of linkerarm wil afstaan.

6) Het is niet voor niets dat veel landen zich ongebonden noemen. Kijk naar de internationale steun voor economische sancties tegen Rusland; er zijn maar een veertigtal landen die eraan meedoen. Zelfs landen die we tot onze bondgenoten rekenen (denk aan de Golfstaten) of die we gelijkgestemde democratieën noemen (India) voelen er niets voor. En de economische verwevenheid met China is veel groter dan met Rusland.

7) De VS gaan er vanuit dat zij -in Trumps terminologie- de juiste kaarten hebben om dit spel te spelen. De vraag is of dat klopt. De VS zijn nog wel de grootste economie ter wereld, maar voor de meeste landen is China tegenwoordig de belangrijkste handelspartner.

8) Zij onderschatten de anti-Westerse sentimenten in het Mondiale Zuiden. Die landen willen niet terug naar de situatie waarin het Westen dicteert wat ze moeten doen. De denigrerende opstelling van Trump maakt het de Amerikaanse missie niet eenvoudiger.

9) In Europese hoofdsteden is goed verstaan wat Trump en Vance over de EU hebben gezegd. Ook hier is het besef ingedaald dat VS niet de trouwe bondgenoot zijn op wie je in de toekomst kan rekenen. Een keus met het pistool op de borst zou dat proces eerder versnellen dan vertragen.

10) Maar de belangrijkste kwestie is dit: wat krijgen landen terug voor zo’n pijnlijke keuze? Als dat alleen verlaging van uit de lucht gegrepen importheffingen zijn, dan is zo'n sigaar uit eigen doos geen overtuigend verhaal.