'Corruptie-onderzoek tegen oud-veiligheidschef'

Op het hoogste niveau is besloten tot een onderzoek naar het vermogen van Zhou Yongkang. Dat meldt de doorgaans goed geïnformeerde krant South China Morning Post vrijdag op basis van anonieme bronnen. Eerder deze maand meldde een Chineestalige nieuwssite in de VS, Duowei, ook al dat Zhou onderwerp van onderzoek zou zijn.

Zhou is een van de machtigste Chinese leiders van de afgelopen tien jaar. Hij was verantwoordelijk voor de binnenlandse veiligheid en beschikte daarvoor over een astronomisch budget van bijna 100 miljard euro; hoger dan de defensiebegroting. Vanaf 2007 maakte hij vijf jaar deel uit van het staand comité van het politbureau; de (toen nog) negen mannen die de dagelijkse leiding van de Volksrepubliek vormen. Hij ging in maart 2013 met pensioen.

Link met corruptiezaak CNPC

Volgens SCMP zou Zhou zich eerder in zijn carrière hebben verrijkt bij olie- en grondtransacties. Voordat hij in 2003 zijn politieke toppositie verwierf, was Zhou van 1996 tot 1998 de algemeen directeur van staatsoliemaatschappij China National Petroleum Company en van 1999 tot 2002 partijsecretaris in de provincie Sichuan.

Eerder deze week zijn vier topfunctionarissen van CNPC aangehouden op verdenking van corruptie. Eén van hen, Li Hualin, was toendertijd de persoonlijk secretaris van Zhou bij CNPC.

Politieke afrekening

Analisten buiten China breken hun hoofd over de betekenis van het onderzoek tegen Zhou (vooropgesteld dat er een onderzoek is). Zhou wordt beschouwd als politieke medestander van Bo Xilai, de rijzende politieke ster die eind 2012 ten val kwam door een schandaal rond steekpenningen en machtsmisbruik. Zijn proces is juist begin deze week afgerond. Een week voordat Bo moest aftreden had Zhou nog publiekelijk de loftrompet over hem gestoken. Volgens SCMP zou Zhou zich achter de schermen sterk hebben gemaakt Bo als zijn opvolger te benoemen. Dat zou kunnen betekenen dat het onderzoek tegen Zhou (mede) is ingegeven door politieke motieven.

Andere analisten betwijfelen of Xi het aandurft Zhou te onderzoeken. Het zou een doos van pandora openen en de roep om meer onderzoeken naar China's toppolitici aanwakkeren. Alle Chinezen weten dat corruptie in hun land voorkomt, maar associëren dat vaak met lokale en provinciale gezagsdragers. Veel burgers geloven dat de nationale leiders van de Volksrepubliek zich daar niet of in ieder geval minder aan schuldig maken. China's leiders presenteren zich graag als gewone burgers van eenvoudige komaf; daarom zitten zij niet te wachten op verhalen over de vermogens die zij en hun families bezitten.

UPDATE - Zhou heeft dinsdag 1 oktober een reünie bezocht van zijn oude universiteit. Dat zou er op kunnen wijzen dat er geen verdenkingen (meer) tegen Zhou zijn. Doorgaans verschijnen personen die in opspraak zijn niet in het openbaar, omdat ze zijn gedetineerd.