'Betrek Aziatische landen bij toekomst Noordpool'
Betrek China en andere Aziatische landen bij het uitstippelen van de toekomst van de Noordpool. Dat zei Olafur Ragnar Grimsson, president van IJsland, bij een bezoek aan Washington. Zijn opmerkingen volgen vrijwel direct na het sluiten van een handelsakkoord tussen IJsland en China.
De gevolgen van het smelten van de poolkap treffen meer landen dan alleen de acht die aan de Noordpool grenzen. Daarom moeten meer landen betrokken worden bij het besluitvormingsproces over de toekomst van de Noordpool.
Dat de president niet alleen bezorgd was over de problemen die andere landen in de toekomst kunnen ondervinden van een stijging van de zeewaterspiegel of klimaatveranderingen, bleek uit zijn toevoeging dat hij niet alleen regeringen, maar ook oliemaatschappijen en vissersbedrijven bij de discussie wil betrekken. Hij noemde specifiek Azië, en dan China, Singapore, Zuid-Korea en Indonesië bij naam.
Arctic Council en Arctic Circle
Acht 'buurlanden' van de Noordpool zijn verenigd in de Arctic Council; Canada, Denemarken (via Groenland), Finland, IJsland, Noorwegen, Rusland, Zweden en de VS. Zij overleggen al jarenlang over de toekomst van de Noordpool. Hun territoriale wateren overlappen een groot deel van het Noordpoolgebied.
Maar niet helemaal, in het midden is een gebied dat tot geen van de landen behoort. Deze zogenoemde Donut Hole was tot voor kort continu bevroren en slecht begaanbaar, in ieder geval onbevaarbaar. Door het terugtrekkende zomerijs wordt dit gebied (voor een deel van het jaar) open. Dat maakt het interessant voor vissers. De visgronden zijn rijk aan bijvoorbeeld kabeljauw. Het kan nieuwe scheepsroutes mogelijk maken, die de gemiddelde vaartijd tussen Azië en Europa met twee weken bekorten. China stuurde onlangs een ijsbreker om de poolroute te verkennen. Maar het biedt ook kansen voor de exploitatie van de grondstoffen die in de bodem aanwezig zijn.
Open tent
Volgende maand komt de Arctic Council weer bij elkaar in Zweden. Dan zal ook worden gesproken over de Arctic Circle, een breder discussieplatform over de Noordpool, dat in oktober bij elkaar komt. De IJslandse president stelt voor dat die bijeenkomst een 'open tent' wordt. "Ik zie het als mijn verantwoordelijkheid om een dialoog mogelijk te maken tussen de mensen die rond de Noordpool wonen en de mensen die de Noordpool willen gebruiken."
De opmerkingen van Grimsson mogen misschien van realiteitszin getuigen, de timing is opvallend. Op 15 april tekenden IJsland en China een vrijhandelsverdrag. China is een belangrijke afnemer van visserijproducten uit IJsland. Beide landen spraken verder af dat ze samen onderzoek gaan doen naar de aanwezigheid en exploitatie van olie in de zeebodem ten noorden van IJsland.
Grimsson zei in een persconferentie in Washington dat vrijwel alle regeringsleiders die bij hem de afgelopen jaren op bezoek kwamen, bendrukten dat zij een stem wilden in de toekomst van de Noordpool.
