Als spanning stijgt, komen spionnen weer tevoorschijn

Hong Kong is een broeinest van spionage. Medewerkers van MI6 werken onder de dekmantel van economische en culturele afdelingen op het Britse consulaat in Hong Kong. De activiteiten van deze spionnen zijn opgevoerd sinds de overdracht van de stadstaat aan China in 1997. En vertrouwelijke informatie over hoge functionarissen is in 1997 niet vernietigd, maar naar Londen gebracht. Dat schrijven twee pro-Chinese kranten in Hong Kong, Ta Kung Pao en Wen Wei Po, deze week.

Het Chinese ministerie van buitenlandse zaken reageerde op de krantenberichten, die allebei tegelijk verschenen. "China staat niet toe dat buitenlandse krachten ingrijpen in de interne aangelegenheden van Hong Kong en op die manier voorspoed en stabiliteit beschadigen", zei woordvoerder Hong Lei op een persbriefing.

Krant met gaatjes erin

Waarschijnlijk zijn de krantenberichten waar. Natuurlijk werken er diplomaten op het Britse consulaat die zich met inlichtingenwerk bezighouden. Zo werken alle geheime diensten ter wereld. Natuurlijk staat er op hun kaartje dat ze cultureel of economisch attaché zijn. Anders kun je net zo goed direct met een regenjas en gleufhoed gaan rondlopen. En natuurlijk heeft MI6 vertrouwelijke informatie niet in de papierversnipperaar gegooid. Informatie vernietigen is een doodzonde volgens het handboek spion.

Het is de timing van de krantenberichten en de haastige verklaring van de Chinese overheid die opvalt. Slechts twee dagen nadat Minister van staat Hugo Swire in de South China Morning Post schreef dat de inwoners van Hong Kong recht hebben hun eigen leiders te kiezen en dat Engeland bereid is dat proces te ondersteunen, werden de Britse spionnen van stal gehaald. De hele week al wordt het verhaal steeds opnieuw in Chinese staatsmedia opgewarmd. Diplomaten klagen dat hun reguliere werk, het onderhouden van contacten met politici en zakenlieden, door de Chinezen verdacht wordt gemaakt.

Duidelijkheid over democratisering

Het zegt alles over de spanningen rond verkiezingen in Hong Kong, ook al zijn die pas in 2017. China moet langzamerhand duidelijkheid verschaffen hoe het de belofte van meer democratie in Hong Kong precies vorm gaat geven.

Bij de Britse overdracht van Hong Kong aan China in 1997 is afgesproken dat in 2017 de bewoners hun stadsbestuurder direct mochten kiezen. Zhang Xiaoming, het hoofd van China's Liaison Office in Hong Kong en de hoogste Chinese vertegenwoordiger aldaar, zegt dat de keuze beperkt wordt tot kandidaten die door een nominatiecomité zijn voorgedragen. 

Ongerustheid

Zhangs uitspraak leidt tot ongerustheid onder burgers in Hong Kong. Ieder jaar op 1 juli demonstreren pro-democratiegroepen in Hong Kong om de Chinese leiders aan hun belofte te herinneren. Zij hebben aangekondigd komend jaar het zakencentrum te blokkeren als China geen concessies doet. De vraag is hoe de machthebbers op zo'n demonstratie zullen reageren; op een manier zoals ze in Hong Kong gewend zijn of op een manier zoals in het Chinese vasteland gewoon is.

Maar misschien komen er al veel eerder problemen. Volgende week wordt het eerste publieke optreden verwacht van Clifford Hart, de nieuwe hoogste man van het Amerikaanse consulaat in Hong Kong. De verwachting is dat hij zich uit zal spreken over het democratiseringsproces. Daar zal Beijing ongetwijfeld snel op reageren.