Vrijhandelszone Shanghai test voor hervormingen

China opent aan al zijn grenzen vrijhandelszones, waar goedkope grond, belastingvoordelen en zachte leningen de lokale economie een duw in de rug moeten geven. Maar de China (Shanghai) Pilot Free Trade Zone is anders.

Het gebiedje van nog geen 29 vierkante kilometer bij Shanghai geldt als een proeftuin voor China's hervormingen. Veel aandacht in buitenlandse media gaat uit naar het gaatje dat in de Chinese Great Firewall is gemaakt; binnen de FTZ kunnen werknemers van buitenlandse ondernemingen van Twitter en Facebook gebruik maken.

Meer markt, minder overheid

Maar veel belangrijker zijn de economische hervormingen die er worden uitgeprobeerd. Private banken kunnen zich vestigen in het gebied. Ze kunnen experimenteren met nieuwe verzekeringsproducten. De rentevoet kunnen ze zelf bepalen. En ze kunnen vrijer met yuans in het buitenland handelen dan tot nu toe het geval was.

Daarmee lost China een oude belofte in. Al in 1992 op het 14e Partijcongres werd de wens uitgesproken dat Shanghai zich zou ontwikkelen tot één van de belangrijkste financiële centra in de wereld, vergelijkbaar met Londen of New York. Maar strenge overheidsregels voor het bankwezen en staatstoezicht op rentes en de yuan maakten dat tot nu toe onmogelijk.

Geen spelletje

De spelregels voor de FTZ zijn pas vrijdag door het Chinese kabinet bekendgemaakt. Toch hebben al veel bedrijven zich van een plekje in de proeftuin verzekerd: 36 bedrijven kregen zondag bij een feestelijke ceremonie officiële toestemming om zich te vestigen.

Eén van die bedrijven is Microsoft. Samen met een Chinese partner, BesTV, gaat het gameconsoles voor de Aziatische markt bouwen. Blijkbaar had Microsoft zich tevoren al vergewist van het afschaffen van het verbod op videospelletjes, dat sinds 2000 in China geldt. Het verbod was ingevoerd omdat games als schadelijk voor jongeren werden beschouwd. Overigens moeten de spelletjes zelf voordat ze op de Chinese markt worden gebracht door de censors worden goedgekeurd.

Voorbode van hervormingen?

Chinese staatsmedia wijzen nadrukkelijk op het experimentele karakter van de FTZ in Shanghai, waar premier Li Keqiang hervormingen 'uittest', die bij gebleken succes ook in de rest van China kunnen worden uitgerold. Ook in Zuid-China, bij Qianhai, komt een FTZ waar dezelfde regels zouden gaan gelden als in Shanghai.

In november is de jaarlijkse vergadering van het centraal comité van het Volkscongres. Verwacht wordt dat Li daar economische hervormingen bekendmaakt die voor heel China gelden.