VN buigt zich over Chinese mensenrechten

Sinds 2008 beoordeelt de raad iedere vier jaar de mensenrechtensituatie van alle landen die bij de VN zijn aangesloten.  Voor China is het dus de tweede keer dat het land wordt beoordeeld; de eerste keer sinds het nieuwe leiderschap van Xi Jinping is aangetreden.

Volgens een woordvoerder van het Chinese ministerie van buitenlandse zaken is een 'zeer grote' delegatie naar Genève gezonden. Een teken dat China 'mensenrechten zeer serieus neemt'. Op de hoorzitting geven diplomaten een presentatie, waarna zij door de leden worden ondervraagd. Belangengroeperingen of ngo's kunnen niet spreken op de bijeenkomst; maar zij sturen tevoren wel rapportages naar de leden van de raad.

Heikele punten

De vorige evaluatie leidde tot internationale kritiek. De mensenrechtenraad werd verweten dat ze Chinese officials onvoldoende weerwerk hadden gegeven. Opmerkingen van Chinese diplomaten dat in China niemand wordt gestraft voor het geven van zijn mening en dat de Chinese overheid geen censuur uitoefent op het internet bleven toen onweersproken.

De verwachting is dat de raad dit keer zal doorvragen over de doodstraf, marteling van gedetineerden en de campagne tegen 'online geruchten', waarbij verschillende critici van de Chinese overheid en de partij zijn gedetineerd.

Zwaar politiek gewicht

De mensenrechtenraad bestaat uit vertegenwoordigers van 47 landen, die bij toerbeurt plaatsnemen. Naar verwachting zal China over een maand een vrijgekomen plek innemen. Dat is een andere reden waarom China's leiders deze hoorzitting serieus nemen.

De mensenrechtenraad heeft geen machtsmiddelen tot zijn beschikking, maar aan de rapportages worden doorgaans zwaar gewicht toegekend. Volgens China gaat het de hoorzittingen met een 'open geest' in, staat het open voor 'constructieve kritiek', maar zal het zich verdedigen tegen 'ongefundeerde meningen'.

Aanval is de beste verdediging

De afgelopen jaren is China assertiever geworden tegenover kritiek op zijn mensenrechtenbeleid. Het schroomt daarbij niet andere landen een spiegel voor te houden. Zo publiceerde de Chinese overheid in april een zwartboek over de mensenrechtensituatie in de Verenigde Staten.

Voorafgaand aan de bijeenkomst in Genève werd er door Tibetaanse activisten gedemonstreerd. De Zwitserse politie heeft drie demonstranten gearresteerd.