Gemengde reacties op China's hervormingsagenda

Zoals verwacht mocht worden typeren Chinese media het Derde Plenum als een mijlpaal. "De uitkomst zal dienen als leidraad en een programma voor hervormingen; een nieuw historisch startpunt van de partij", schrijft de partijkrant People's Daily.

Volgens het commentaar zullen de doelen leiden tot een welvarende maatschappij. Vanzelfsprekend roept de commentator op tot volgen van de partijlijn.

Nederlaag voor Xi Jinping

Chinadeskundige Russel Leigh Moses noemt het resultaat van het vierdaagse topberaad van de communistische partij een nederlaag voor partijleider Xi Jinping. "Het document staat vol met vage beloftes en schiet tekort op details. Zo'n uitkomst is een overwinning voor de technocraten - premier Li Keqiang en zijn kameraden - die de bestaande situatie eerder willen ombuigen dan hervormen", schrijft hij in een commentaar op de site van The Wall Street Journal. "De verliezers van dit plenum zijn de hervormers, en daartoe behoort Xi Jinping."

Ook The Atlantic is teleurgesteld: "Natuurlijk zijn er enorme uitdagingen en het is misschien naîef om een geheel nieuwe richting van het beleid te verwachten. Maar de manier waarop de rol van de staatsbedrijven wordt omschreven is een stap terug naar de tijd van de vorige president Hu Jintao. Het suggereert dat Xi de politieke kracht mist waarvan velen aannemen dat die nodig is als president van China", schrijft het blad.

Meesterzet

Malcolm Moore van The Telegraph ziet in de instelling van taskforces voor hervormingen en voor nationale veiligheid een meesterzet. "Zij zullen direct aan de politieke top rapporteren in plaats van aan de overheid. Zo passeer je de bureaucratie die in toenemende mate verstart en tegen verandering lijkt", schrijft Moore. "Er zijn geen details over de samenstelling van de teams, dat geeft Xi de mogelijkheid zijn visie van de toekomst langs de consensusgedreven bureaucratie te leiden."

Ook de Wereldbank beschouwt het glas als halfvol. "Hoe langer ik nadenk over de rol van de Chinese staatsbedrijven, hoe meer ik besef dat de meest veelbelovende weg die van geleidelijk meer concurrentie toestaan is", zegt Klaus Rohland, landendirecteur China van de Wereldbank tegen Reuters. "Als je bedenkt wat er allemaal mis kan gaan met hervormingen in een land met 1,4 miljard inwoners - dat is gewoon eng."

Toch wijziging eenkindpolitiek

Het Chinese zakenblad Caixin meldt dat het Derde Plenum overeenstemming heeft bereikt over versoepeling van de eenkindpolitiek, maar dat dit niet in het slotcommuniqué is opgenomen. Het blad denkt dat de beleidswijziging later deze week zal worden aangekondigd.

De Chinese staatstelevisie zond gisteravond een 21 minuten durende samenvatting van het slotcommuniqué uit. Meningen op het Chinese internet zijn wisselend. Er is instemming en hoop, maar ook teleurstelling en cynisme. "Ze zijn vier dagen achter gesloten deuren aan het vergaderen en het enige waar ze mee komen is een nieuwe taskforce", schreef iemand.