Chinese partijbonzen moeten uit hun huis gezet

Het is een voetnoot in de 60 punten tellende hervormingsagenda die de communistische partij vorige week presenteerde. Maar het is een opsteker voor Wang Yukai, hoogleraar aan de Chinese Academie voor Openbaar Bestuur.

Hij schreef in juli een plan voor een rechtvaardig huisvestingssyteem voor het hogere partijkader, dat corruptie en verspilling van overheidsgeld tegen moet gaan. Zijn plannen zijn in vruchtbare bodem gevallen bij de partijtop, constateert zakenblad Caixin.

Regelvrij gebied

Wang onderzocht de manier waarop in China functionarissen woonruimte krijgen aangeboden en vergeleek dat met andere landen en de situatie in keizerlijk China.

De hoogleraar kwam tot de conclusie dat bij gebrek aan regels iedereen maar wat doet, waarbij handige partijleden zichzelf flink kunnen verrijken. Hij doet het voorstel voor dienstwoningen voor een beperkt aantal topfunctionarissen op nationaal, provinciaal en lokaal niveau.

Dienstwoning is van mij

Wangs belangrijkste conclusie is dat veel partijleiders de hun toegewezen dienstwoning als hun persoonlijk bezit beschouwen en nadat hun functie is gewijzigd het huis behouden of verkopen. Daarom worden er steeds opnieuw dienstwoningen gebouwd.

Wang noemt een voorbeeld van een wooncomplex voor provinciale partijleiders in een niet nader genoemde provincie. Van de 29 woningen worden er slechts acht bezet door de huidige provinciale partijtop. Twee huizen worden gebruikt als pied a terre door partijleden die inmiddels vanwege een promotie waren verhuisd. Zeventien huizen zijn in handen van gepensioneerde provinciebestuurders en twee huizen stonden al zolang leeg dat ze onbewoonbaar zijn.

Zelfverrijking

Caixin heeft nog een ander voorbeeld: de gemeente Liuzhou bouwde een luxe woonwijk voor de partijtop. Ieder appartement was maar liefst 340 vierkante meter groot en de partijleden kregen de kans om het voor de helft van de werkelijke waarde te kopen. Zelfverrijking op kosten van de belastingbetaler dus.

Wang vindt het terecht dat de partij huisvesting biedt aan topfunctionarissen, zeker als zij vanwege hun functie moeten verhuizen. Hij wil het aanbod echter beperken. Voor het landsbestuur stelt hij voor alleen dienstwoningen te verschaffen voor de president/partijleider, de premier, de voorzitter van het Volkscongres, enkele wetgevers en de hoogste bazen van de rechtspraak en openbaar ministerie. Die systematiek zou ook op andere bestuursniveaus moeten worden toegepast. Andere partijfunctionarissen verdienen genoeg om zelf in hun huisvesting te voorzien. Bovendien moeten overheden transparant zijn over het geld dat zij aan dienstwoningen besteden.

Wat doen we met ex-kameraad

De communistische partij propageert soberheid bij zijn leden en wil verspilling en zelfverrijking tegengaan. Zo bezien is het geen wonder dat de partijtop het plan wil onderzoeken. Het moet dan alleen antwoord geven op een pijnlijke vraag: wat doen we met de bestaande gevallen?