'Aanslag Tiananmenplein was onderdeel jihad'

"O Chinese ongelovigen. Jullie hebben Oost-Turkestan 60 jaar voor de gek kunnen houden, maar nu zijn de mensen wakker geschud. [...] Het volk heeft geleerd wie de werkelijke vijand is en keert terug naar het geloof. Zij hebben hun les geleerd."

Dat zegt Mohammed Mansour, die de leider zou zijn van een groep die zichzelf Turkestan Islamic Party noemt. Een videoboodschap van Mansour is op het internet ontdekt door Site, een organisatie die onderzoek doet naar terroristische dreiging.

'Meer aanslagen in Beijing'

De videoboodschap is veertien dagen opgenomen nadat op 28 oktober op het Tiananmenplein in Beijing een terreinwagen op het publiek inreed. Twee toeristen werden daarbij gedood; ook de drie inzittenden van de auto kwamen om het leven. Volgens de Chinese autoriteiten waren de daders Oeigoerse moslimextremisten uit de provincie Xinjiang.

Mansour neemt niet expliciet de verantwoordelijkheid voor de aanslag. Wel kondigt hij meer geweld aan: "zulke operaties zijn nog maar het begin." Volgens Site noemt in de acht minuten durende video onder meer de Grote Hal van het Volk als doelwit. Het gebied van Xinjiang (nieuwe grens) wordt door Oeigoeren ook wel Oost-Turkestan genoemd.

Commentaar achteraf

Chinese autoriteiten stelden na de zelfmoordaanslag de Oost-Turkestan Islamitische Beweging verantwoordelijk. Mogelijk gaat het om twee verschillende clubs, mogelijk zijn het dezelfde mensen.

Terrorismedeskundigen kennen de naam Turkestan Islamic Party wel, maar weten niet goed of die alleen in naam bestaat of dat er echt een organisatie achter schuilt. TIP heeft in het verleden wel vaker achteraf commentaar geleverd op geweldsuitbarstingen in de provincie Xinjiang.

Van meer godsdiensvrijheid tot separatisme

Analisten betwijfelen of er voldoende draagkracht en organisatievermogen is om van een terroristische beweging te spreken. Wel zijn er in Xinjiang individuen of groepjes die min of meer dezelfde agenda hebben: meer godsdienstvrijheid, verzet tegen het Chinese bewind die dat in hun ogen onmogelijk maakt en bij sommigen de wil zich af te scheiden van China om een islamtische staat te stichten.