Na 65 jaar officiële gesprekken Taiwan en China

China heeft een minister voor Taiwanese Zaken. En Taiwan heeft een minister voor het vasteland. Toch hebben die functionarissen elkaar formeel nog nooit ontmoet.

Dinsdag is in Nanjing het eerste officiële gesprek tussen regeringsfunctionarissen van beide landen sinds 65 jaar. Wang Yu-chi (foto) zal worden ontvangen door zijn Chinese counterpart Zhang Zhijun. Ze zullen elkaar twee uur spreken.

Historische ontmoeting

Hoewel de ontmoeting historisch is te noemen, worden de verwachtingen bij voorbaat getemperd. China wil de minister met gepaste eerbied ontvangen, zonder hem te belangrijk te maken. De ontvangst mag niet teveel op een internationaal bezoek lijken, want formeel beschouwt China Taiwan niet als een ander land, maar een opstandige provincie.

Na lang wikken en wegen werd besloten dat er geen rode loper wordt uitgerold op het viegveld, maar dat Wang niet bij de immigratiedienst zijn paspoort hoeft te laten zien en dat zijn auto een politie-escorte krijgt.

Topontmoeting nog ver weg

Tevoren werd door China gemeld dat een topontmoeting tussen president Xi Jinping en zijn Taiwanese ambtsgenoot Ma Ying-jeou niet op de agenda staat.

Wel zullen beide mannen spreken over het aanhalen van de handelsbetrekkingen en verdere normalisatie van de verhoudingen. Na zijn gesprek met Zhang, zal Wang het mausoleum van Sun Yat-sen bezoeken, studenten toespreken op de universiteit van Nanjing en gesprekken voeren met een economische denktank in Shanghai. Twintig meegereisde ambtenaren van Wang blijven in Nanjing om praktische zaken met hun Chinese collega's uit te werken.

Wederzijds belang neemt toe

Taiwan, met 23 miljoen inwoners, ligt voor de kust van China. Het is welvarend en een parlementaire democratie. In 1895 werd het een Japanse kolonie en sindsdien maakt het geen deel meer uit van China. In 1949 vluchtte een paar miljoen supporters van de nationalisten onder leiding van Tsjang Kai-sjek naar Taiwan na het verlies van de burgeroorlog tegen de communisten. Sindsdien beweren beide kanten de enige echte regering van China te zijn.

Pas in de late jaren '90 ontdooiden de betrekkingen. Het pad werd geëffend door particuliere initiatieven en semi-officiële contacten. In 2008 werden directe vliegverbindingen hersteld. In 2010 werd een raamwerkovereenkomst voor economische samenwerking gesloten. Sindsdien bloeide de handel op en namen wederzijdse investeringen snel toe.

Een land, drie systemen

China hoopt dat de normalisatie van de betrekkingen op termijn tot hereniging zal leiden. De Chinese leiders zijn bereid te accepteren dat Taiwan bepaalde democratische verworvenheden kan behouden, net zoals dat in 1997 met Hong Kong is gebeurd.

President Xi verrastte in oktober met de opmerking dat hij vaart wil maken met het verbeteren van de betrekkingen met Taiwan. "Politieke geschillen tussen het Chinese vasteland en Taiwan kunnen geleidelijk helemaal worden opgelost. We kunnen deze kwestie niet van generatie op generatie doorgeven", zei Xi toen na een ontmoeting met Vincent Siew, erevoorzitter van een organisatie die de handel tussen China en Taiwan wil verbeteren, maar ook adviseur van de Taiwanese president Ma Ying-jeou. Dat gesprek leidde tot de ontmoeting die dinsdag op het programma staat.