China steunt online klokkenluiden (maar sluit critici af)

Een half jaar geleden al publiceerde de Chinese onderzoeksjournalist Luo Changping op internet expliciete beschuldigingen aan het adres van Liu (foto). De beleidsmaker zou schimmige zakendeals hebben gesloten om zijn vrouw en zoon zakelijk te bevoordelen, een maîtresse hebben (die hij met de dood bedreigde) en zijn cv hebben opgeleukt.

Maanden bleef het stil; Liu bleef op zijn post en trad regelmatig in het openbaar op. Er was een machtswissel in Beijing voor nodig voordat de beschuldigingen serieus werden onderzocht. President Xi Jinping en de regering die sinds maart in functie zijn hebben bestrijding van corruptie tot prioriteit bestempeld. Niet alleen als het 'vliegen', maar ook als het 'tijgers' betreft. Zondag maakte de integriteitscommissie van de Communistische Partij plotseling bekend dat zij de handel en wandel van Tienan ging onderzoeken en twee dagen later werd hij uit zijn functie bij de invloedrijke Nationale Ontwikkelings- en Hervormingscommissie gezet.

Misstanden onthullen

Het Chinese staatspersbureau Xinhua prijst de rol die klokkenluiders op het internet spelen. Ook andere staatsmedia moedigen burgers aan misstanden via het internet te onthullen. Het liefst via de vijf door de staat ingestelde klik-sites, dat wel.

De laatste tijd zijn meerdere bestuurders en ambtenaren ten val gekomen na publicaties op het internet. Een politiechef die er een buitenechtelijke relatie met een tweeling op nahield en een van hen een overheidsbaantje bezorgde. Van de burgemeester van Lanzhou werd een serie foto's online geplaatst, waarop hij steeds een ander duur horloge om de pols droeg. Een partijbons in Chongqing kwam ten val nadat een seksvideo met een 18-jarige studente uitlekte; de man sleurde twee hoge officials in zijn val mee.

Onaangekondigd opgeheven

Openheid op internet wordt dus aangemoedigd, zolang die maar de doelstellingen van de leiders in Beijing ondersteunt. Want tegelijkertijd worden critici geweerd van het internet. De afgelopen tijd zijn accounts van liberale intellectuelen op Weibo, de Chinese versie van Twitter, geblokkeerd. Onder hen schrijver Murong Xuecun, die acht miljoen volgers had. Hij onthulde eerder dat hoogleraren van hogerhand werden gesommeerd bepaalde onderwerpen, waaronder censuur en persvrijheid, niet te bespreken. Zijn account werd onaangekondigd opgeheven en een nieuw account aanmaken bleek niet mogelijk.

Ook de invloedrijke hoogleraar rechten He Bing (500.000 volgers) wordt geweerd. Officieel omdat hij valse geruchten had verspreid over een steekpartij die nooit had plaatsgevonden, maar alom wordt aangenomen dat dit een stok is om de hond te slaan.

Chinese censors verwijderen regelmatig onwelgevallige berichten van het internet, blokkeren gevoelige zoekopdrachten en plaatsen buitenlandse media die kritisch over China berichten achter de Great Chinese Firewall.