Rechtszaak over illegale detentie

De rechtszaak geeft een inkijkje in een omstreden praktijk: lokale overheden die particuliere beveiligers betalen om te voorkomen dat burgers een petitie indienen bij de centrale overheid in Beijing.

De zaak begint in november 2012, als tien Chinezen los van elkaar een petitie willen indienen bij het Staatsbureau voor Brieven. Hun grieven zijn verschillend, maar hebben één ding gemeen: ze zijn tegen lokale overheden gericht.

Buiten westen geslagen

De tien verklaren dat ze in Beijing zijn ontvoerd en naar een woning zijn gebracht waar in totaal 80 mensen dagenlang worden vastgehouden.

Er zijn te weinig bedden, zodat de meesten op de vloer slapen. Het eten is slecht, al laten de bewakers zich betalen om voor meer en beter voedsel te zorgen. Wie niet meewerkt, wordt afgetuigd. Eén getuige meldt dat hij daarbij twee keer buiten westen raakt.

Miljoenenbusiness

De tien wisselen contactgegevens uit en spreken af elkaar later te benaderen om uit te zoeken waar ze zijn vastgehouden en wie daar verantwoordelijk voor is.

De vrouw van de baas van de illegale gevangenis is een belangrijke informatiebron. Zij babbelt vrijuit over het bedrijf van haar man. Dat overheden 300 tot 500 yuan per dag per 'gevangene' betalen. Dat het illegale detentiecentrum jaarlijks 20 miljoen yuan oplevert (2,4 miljoen euro). En dat alle opdrachten komen van vertegenwoordigers van de provincies, die in Beijing kantoren hebben.

Detectivewerk

Op een dag komt er een klusjesman naar de woning. De tien noteren het telefoonnummer op zijn werkkleding. Deze aanwijzing leidt hen later terug naar een huis in Gu'an, waar ze zijn vastgehouden.

De tien vertellen hun verhaal aan een krant in Beijing. Daar proberen particuliere beveiligers hen opnieuw te detineren, maar beveiligers van de krant grijpen in. De groep doet daarna aangifte bij de politie. Het is aan hun vasthoudendheid te danken dat het nu tot een rechtszaak is gekomen.

Opdrachtgevers buiten schot

Voor de rechtbank stonden op 2 april alleen drie bewakers terecht. De directeur van de illegale gevangenis Liu Donglin is voortvluchtig. Volgens de politie kan er pas onderzoek naar de opdrachtgevers worden gedaan, als Liu wordt gevonden.

Volgens mensenrechtenorganisatie zijn er meerdere illegale gevangenissen rond Beijing, waar in opdracht van lokale overheden petitioneurs worden vastgehouden. Lokale overheden worden door de centale overheid afgerekend op het aantal klachten dat tegen hen wordt ingediend.

Een uitgebreide reconstructie verscheen woensdag bij Caixin. Dit blad publiceerde eerder een onthullend interview met een black guard. Nog meer weten? Lees dan wat ik eerder over shangfang, het recht van petitie schreef bij China2025.