Tu Youyou

Tu Youyou (1930) is een Chinese wetenschapper die in de jaren '70 aan de basis stond van een werkzaam medicijn voor malariapatiënten. In 2015 kreeg ze hiervoor de Nobelprijs voor Geneeskunde toegekend.

Tijdens de culturele revolutie kreeg de toen 39-jarige Tu de leiding over een geheime zoektocht naar een malariamedicijn. Project 523 kreeg niet alleen prioriteit vanwege de vele slachtoffers in Zuid-China, maar ook vanwege de Koreaoorlog. Veel soldaten stierven aan de infectieziekte.

Tu deed onderzoek naar traditionele Chinese medicijnen en identificeerde 380 kruidenextracten. Het extract van de Qinghaoplant (Artemisia annua, in het Nederlands alsem) bleek werkzaam op muizen die met malaria waren besmet.

Tu ontdekte in 1972 de methode om het werkzame bestanddeel uit de plant te extraheren. Daarna bood zij zichzelf aan om het medicijn als eerste mens te testen. In 1977 werd voor het eerst in een wetenschappelijk tijdschrift over het nieuwe medicijn gepubliceerd, zonder dat Tu daarin genoemd werd. Sindsdien heeft Qinghaosu, in het westen artemisinin genoemd, miljoenen levens gered.

De rol van Tu kreeg in de wereld pas bekendheid toen zij in 2011 de Lasker Award kreeg toegekend. Tu leeft de laatste jaren onder armoedige omstandigheden, maar doet nog steeds onderzoek.

Tu is na Liu Xiaobo en Mo Yan de derde Chinees die een Nobelprijs wint.