Wat is Biden-schandaal in China waarop Trump hint?

Trump verraste donderdag vriend en vijand tijdens een persmoment op het gazon van het Witte Huis met een directe oproep aan Chinese autoriteiten onderzoek te doen naar zijn politieke rivaal Joe Biden. “China zou een onderzoek moeten gaan doen naar de Bidens, want wat er in China gebeurde is bijna net zo erg als wat in Oekraïne gebeurde.”

Daarna ging Trump op het onderwerp door en suggereerde dat Biden zijn toenmalige positie als vice-president had misbruikt om zijn zoon te bevoordelen. “Dit is waarschijnlijk waarom China jarenlang een sweetheart deal had, terwijl China de Verenigde Staten berooft. Omdat ze te maken hebben met mensen als Biden waar ze zijn zoon anderhalf miljard dollar hebben gegeven. Weet je hoe ze dat noemen? Dat noemen ze een terugbetaling."

Eerst Oekraïne...

Trump ligt momenteel in eigen land onder vuur vanwege een uitgelekt onderonsje met de kersverse Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Daarin riep hij Zelensky op onderzoek te doen naar Biden. Die zou in zijn rol als vice-president in 2016 hebben aangedrongen op het ontslag van de Oekraïense hoofdaanklager Sjokin. Om zijn eis kracht bij te zetten dreigde hij een miljard dollar aan Amerikaanse subsidie stop te zetten.

Sjokin deed onder meer onderzoek naar Burisma, een geprivatiseerd Oekraïens gasbedrijf. Juist bij die onderneming was Hunter Biden, de inmiddels 49-jarige zoon van de vice-president als consultant werkzaam. De grote vraag is nu: probeerde vader Biden de werkgever van zijn zoon te verlossen van een anti-corruptiejager, of vond hij dat de hoofdaanklager juist te weinig deed en beter door een daadkrachtig iemand kon worden opgevolgd? Biden zegt uiteraard het laatste. Trump hoopt op het eerste. Alleen al de heropening van het onderzoek zou Biden, die in 2020 de democratische presidentskandidaat wil zijn, veel imagoschade opleveren.

...nu China

Maar blijkbaar is er meer modder die kan worden opgegraven. En dan komt China in beeld. Helemaal nieuw is die beschuldiging niet: "Wanneer Bidens zoon uit China wegloopt met 1,5 miljard dollar in een fonds en de grootste fondsen ter wereld krijgen geen geld uit China, dan vind ik dat een vreselijk iets”, zei Trump vorige maand.

Dit keer gaat het om een beleggingsfonds waarbij Hunter Biden betrokken is. Samen met Christopher Heinz (stiefzoon van een andere bekende Amerikaanse politicus: John Kerry) en zakenman Devon Archer richt hij in 2009 Rosemont Seneca Partners op. In 2012 komen zij met het plan in Chinese bedrijven te investeren. Ze bundelen krachten met een Chinese investeerder: Jonathan Li. In 2013 richten zij samen het fonds op dat de naam BHR krijgt en zich vestigt in Shanghai. Alle betrokkenen krijgen een plek in de raad van bestuur. Biden krijgt daar naar eigen zeggen geen vergoeding voor.

Vergunning

In december van dat jaar vliegt Joe Biden voor een officieel bezoek naar Beijing. Aan boord van de Air Force Two bevinden zich ook zijn zoon Hunter, diens vrouw en hun dochter. Hunter maakt van de gelegenheid gebruik om Li te ontmoeten. Een vriendschapsbezoek, zal Hunter het later omschrijven. Enkele dagen na het bezoek krijgt BHR van de Chinese financiële autoriteiten vergunning om van start te gaan.

BHR beoogt 1,5 miljard dollar van investeerders op te halen. Li is succesvol om in China belangstellenden te vinden. Twee Chinese staatsbanken, Bank of China en China Development Bank, steken geld in het fonds, al is onduidelijk hoeveel precies. Als Hunter in 2017, na het aftreden van zijn vader, zelf 10 procent van de aandelen BHR koopt, betaalt hij daarvoor 420.000 dollar. Dat betekent dat er nooit 1,5 miljard dollar is verzameld, of dat er nog maar 4,2 miljoen dollar van over is. Hoe dan ook heeft Hunter dus niet geld dat Chinese staatsbanken investeren rechtstreeks in eigen zak gestoken; hoewel hij natuurlijk wel profiteert als aandeelhouder van Rosemont Seneca.

Smeermiddelen

Trump suggereerde donderdag dat er een direct verband is tussen het bezoek van Joe Biden aan China en de beslissing van Chinese staatsbanken om geld te steken in het fonds dat mede door zijn zoon is opgericht. Daar is geen bewijs voor. Je kunt je overigens wel afvragen of Biden sr zich kwetsbaar heeft gemaakt door zijn zoon die zaken doet in China op een regeringsvliegtuig mee te nemen. Het wekt in ieder geval de schijn van belangenverstrengeling.

Helemaal ondenkbaar is het niet dat vanuit Chinese zijde welwillend naar een investering in BHR is gekeken om de Bidens gunstig te stemmen. Waarom zouden ze het niet doen; het geld zou toch in China worden geïnvesteerd. En er worden wel vaker kinderen-van bevoordeeld om voor lachende gezichten te zorgen, dat mechaniek kennen ze in China wel. En de familie Trump trouwens ook. Dochter Ivanka en familie van schoonzoon Jared Kushner hebben zakelijke banden met China en die twee worden voortdurend door de president Trump naar voren geschoven bij persoonlijke ontmoetingen met Chinese leiders.

Xi aan de lijn

Donderdag zei Trump op het persmoment in Washington, dat hij nog geen contact met de Chinese president Xi Jinping heeft gehad over een eventueel onderzoek. "Maar dat is zeker iets om te overwegen", zei hij erachteraan. Niet lang daarna meldde CNN dat Xi op 18 juni tijdens een telefoongesprek met de Chinese president Xi Jinping wel degelijk over zijn democratische uitdager heeft gesproken.

In China verbazen ze zich waarschijnlijk over de timing van het verzoek. Een nieuwe ronde onderhandelingen over de handelsoorlog staat op beginnen. Formeel houdt Beijing zich verre van bemoeienis met binnenlandse aangelegenheden van andere landen. Waarom zouden ze zich in dit wespennest steken en Trump helpen bij zijn herverkiezing? Als er al belastend materiaal over Biden is, dan kunnen ze dat beter onder zich houden voor het geval hij president wordt.

UPDATE - Hunter Bidens trekt zich terug uit de raad van bestuur van BHR. Dat liet zijn advocaat op 14 oktober weten in een schriftelijke verklaring. Ook wordt bevestigd dat BHR bezittingen ter waarde van 30 miljoen yuan heeft, omgerekend 4,2 miljoen dollar. Dat maakt BHR een kleine speler in China; het is niet groot genoeg voor een plek bij de 100 grootste investeringsfondsen die in China zijn gevestigd.