Verkiezingen VS worden wedstrijdje China-bashen

De democratische partij is van plan Trumps Chinabeleid tot een kernpunt van de verkiezingsstrijd te maken. Dat zegt Jake Sullivan, een topadviseur op gebied van buitenlands beleid van de democratische genomineerde voor de presidentsverkiezingen Joe Biden, woensdag in een exclusief interview met Reuters. De democraten willen Trump neerzetten als een president die zich zwak heeft getoond tegenover China.

"De [voormalige] vice-president is van plan twee dingen te doen: Trump verantwoordelijk houden voor catastrofale mislukkingen in zijn benadering van China en het enorme gat tussen stoere praat en slappe acties [benadrukken]", zegt Sullivan in het interview. Bidens team zal erop hameren dat Trump president Xi Jinping heeft geprezen tijdens de Corona-crisis (zie still uit campagnevideo Biden), dat de handelsoorlog Amerikaanse burgers alleen maar geld heeft gekost in de vorm van importheffingen en weinig heeft opgeleverd en dat de regering de Amerikaanse positie ten aanzien van China heeft verzwakt door relaties met bondgenoten te verwaarlozen en zich terug te trekken uit internationale instituties.

Aanval is Trumps beste verdediging

Daarmee pakken de democraten de handschoen van de republikeinen op. Die maakten al eerder duidelijk dat ze in het onderwerp China electorale kansen zagen. Daar wordt gesuggereerd dat juist Biden -in campagnevideo's consequent Beijing Biden genoemd- tijdens zijn periode als vice-president slap was voor China en betrokken bij een schandaal waarbij zijn zoon Chinees investeringsgeld heeft opgestreken. Achterliggende boodschap is dat alleen Trump mans genoeg is om het tegen China op te nemen.

Eind april publiceerde Politico een intern campagnedocument van de Republikeinse partij. In het 57-pagina's tellende document worden campagnemedewerkers en kandidaten voor de senaat geïnstrueerd hoe ze kritiek moeten pareren op de manier waarop de regering Trump en republikeinse gouverneurs met de Corona-uitbraak zijn omgegaan. Probeer niet Trump te verdedigen, maar val China aan; is het devies.

Corona-crisis

Voor die aanval is een drietrapsraket opgetuigd. De eerste verdedigingslinie is: China heeft een wereldwijde gezondheidscrisis veroorzaakt doordat ze niet transparant zijn geweest en heeft geprobeerd de uitbraak te verzwijgen. De tweede dat democraten te zwak zijn om China van repliek te dienen. En de derde dat republikeinen ervoor gaan zorgen dat China gestraft wordt voor het veroorzaken van de pandemie.

Buitenlands beleid speelt altijd wel een rol in Amerikaanse presidentscampagnes, maar meestal worden die beslist op binnenlandse, veelal economisch thema's. Door de Corona-crisis komen die lijnen samen. De regering heeft laat en chaotisch op de pandemie gereageerd. Amerika is zwaar getroffen door het virus met 1,3 miljoen geregistreerde patiënten en meer dan 80.000 doden. De Amerikaanse economie is ingestort; meer dan 30 miljoen mensen verloren hun baan. De Trump administratie doet er alles aan om zoveel mogelijk schuld op anderen af te schuiven.

Strafmaatregelen

Republikeinen en democraten delen tegenwoordig nog maar weinig opvattingen, maar over één ding zijn zij het hardgrondig eens: China vormt een bedreiging voor het aanzien, de macht en welvaart van de Verenigde Staten en moet daarom worden gestopt. Nu uit opiniepeilingen -waarop partijen hun verkiezingsstrategie baseren- blijkt dat kiezers het onderwerp ook belangrijk vinden, zullen de kandidaten tot de verkiezingsdatum 3 november tegen elkaar opbieden wie het strengst voor China is.

Trump heeft daarbij een voordeel boven Biden. Hij heeft nog zes maanden om daadwerkelijk maatregelen te nemen en zo Biden wind uit de zeilen te nemen. We mogen dus verwachten dat er naast veel stoere taal ook anti-Chinees beleid wordt afgekondigd. Nieuwe importheffingen liggen het meest voor de hand, maar te denken valt ook aan regels die het Chinese studenten, journalisten en bedrijven moeilijker maken. Mogelijk dat de Amerikaanse regering een poging zal doen Chinese schadevergoeding te verkrijgen voor de Corona-schade, hoewel daarvoor geen rechtsgrond bestaat.

America First!

De verstandhouding tussen Washington en Beijing was toch al het nulpunt genaderd; een half jaar China-bashen zal dat er niet beter op maken. De vraag is hoe beide grootmachten samen verder moeten na de verkiezingen, ongeacht wie er dan in het Witte Huis bivakkeert. Want de Amerikanen kunnen zich wel druk maken over China's opkomst; die is allang een feit. De vraag is niet hoe men elkaar zo veel mogelijk dwars kan zitten, maar hoe beide wereldmachten in de toekomst naast elkaar kunnen bestaan.